Φιλικός κι ακομπλεξάριστος, ο Άγγελος Ποστέκογλου, πιστός στη φιλοσοφία του «Angeball», που είδαμε στη Σέλτικ, αλλάζει δραστικά την Τότεναμ.
Από τη στιγμή που ήρθε στο Βόρειο Λονδίνο, ο Άγγελος Ποστέκογλου είχε να αντιμετωπίσει μια μεγάλη πρόκληση: να αποδείξει αν πράγματι είναι κάποιος που πετυχαίνει όπου κι αν πάει ή αν αντίθετα τα μέχρι τώρα κατορθώματά του οφείλονταν στο γεγονός ότι απλώς δεν είχε ακόμα δοκιμαστεί στο κορυφαίο επίπεδο, δηλαδή σε ένα από τα πέντε μεγάλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Όμως, ο Ελληνοαυστραλός δεν φαίνεται να μασάει, και μέσω του «Angeball» θεραπεύει μέρα με τη μέρα, μια ομάδα την οποία δεν κατάφεραν να κάνουν «καλά» ονόματα όπως οι Κόντε και Μουρίνιο.
Πρώτα το σωστό ποδόσφαιρο, δεύτερη η επιτυχία
Ο Ποστέκογλου έχει μανατζάρει την Τότεναμ μόλις σε εφτά αγώνες πρωταθλήματος, όμως ήδη έχει δικό του τραγούδι (το Angeball, το οποίο μάλιστα τραγούδησε ο ίδιος ο Ρόμπι Γουίλιαμς!), δικό του παρατσούκλι (Big Ange), και μια ολόδική του θέση στην καρδιά των οπαδών. Με το χαρακτηριστικό αυστραλιανό mate (=φίλος) να συμπληρώνει σχεδόν κάθε πρόταση που βγαίνει απ’ το στόμα του, ο νέος προπονητής των «Σπιρουνιών» κατάφερε να ξεκλειδώσει ακόμα και τον συνήθως λακωνικό, κλειστό τύπο που έχει για πρόεδρο η ομάδα. Ο λόγος φυσικά για τον Ντάνιελ Λίβι.
Σε πρόσφατες δηλώσεις του, το μεγάλο κεφάλι της Τότεναμ παραδέχτηκε ότι η πρόσληψη των Μουρίνιο και Κόντε ήταν λάθος, εφόσον κανένας εκ των δύο δεν ταίριαζε με την επιθετική φιλοσοφία που χαρακτηρίζει τον σύλλογο. Με μια δόση αυτοκριτικής, ο Λίβι παραδέχτηκε ότι επηρεάστηκε από την κοινή γνώμη, και θεώρησε πως ο καλύτερος τρόπος να… πλησιάσει τους τίτλους θα ήταν να φέρει έναν αποδεδειγμένο «νικητή» για προπονητή. Όμως, τώρα, βλέποντας την επίδραση του ποδοσφαίρου που παίζει η Τότεναμ του Ποστέκογλου, συνειδητοποίησε ότι, τελικά, οι οπαδοί θέλουν πρωτίστως να βλέπουν την ομάδα τους να παίζει σωστό, επιθετικό ποδόσφαιρο. Σε δεύτερο χρόνο, ίσως έρθουν κι οι τίτλοι, και φυσικά θα είναι καλοδεχούμενοι. Αλλά δεν αξίζει να πουλήσεις και την ψυχή της ομάδας γι’ αυτούς.
«Δεχόμουν πολλή πίεση να φέρω ένα μεγάλο όνομα. Ήθελα κάποιον ο οποίος θα κατανοούσε το DNA μας, θα έπαιζε επιθετικό ποδόσφαιρο, θα έδινε μια ευκαιρία στους νεαρούς παίκτες, θα πίστευε στην ακαδημία, θα έχτιζε μια σχέση με τους οπαδούς και θα κατανοούσε τους πόρους που διαθέτουμε και δεν διαθέτουμε ως σύλλογος και θα γινόταν μέρος μιας ομάδας. Ο Άντζι, οφείλω να ομολογήσω, έφερε μια φρέσκια πνοή», δήλωσε ο Λίβι. Κι ο Ποστέκογλου, πλήρως ευθυγραμμισμένος, είπε πως, «Αναζητούσαν μια αλλαγή, αλλιώς δεν θα ’χε νόημα να με προσλάβουν».
Οι οπαδοί, με τη σειρά τους, κατανοούν πλήρως ότι οι Κόντε και Μουρίνιο ήταν εντελώς ακατάλληλοι για την ομάδα. Ναι, είναι νικητές, τα βιογραφικά τους μιλάνε από μόνα τους, όμως οι τακτικές τους είναι «παλαιολιθικές» και σε κάθε περίπτωση εντελώς αναντίστοιχες με την ιστορία του συλλόγου του Βόρειου Λονδίνου, ενώ απαιτούσαν να διατεθούν εξωφρενικοί χρηματικοί πόροι για να υλοποιήσουν τα πρότζεκτ τους. Αντίθετα, όπως δήλωσε πάλι ο Λίβι, ο Άντζι είναι κάποιος που καταλαβαίνει από την αρχή ότι η επιτυχία της ομάδας δεν μπορεί να οικοδομηθεί στη βάση ενός τεράστιου μεταγραφικού μπάτζετ, διότι αυτό απλούστατα δεν υπάρχει. Έτσι, επικρατεί πλήρης σύμπνοια μεταξύ των δύο πλευρών, όσον αφορά το θεμέλιο της επιτυχίας, που δεν μπορεί να είναι άλλο από τη χορήγηση ευκαιριών σε παίκτες από την ακαδημία και σε νεαρά ταλέντα.
Μιλώντας για την επιτυχία, ο Ποστέκογλου είχε να πει: «Επιτυχία για μένα είναι να κερδίζεις τίτλους, αλλά να μην τους κυνηγάς απελπισμένα, επειδή κάτι τέτοιο δεν είναι βιώσιμο. Για μένα, το θεμέλιο της επιτυχίας είναι απλά να παίζεις μπάλα με έναν συγκεκριμένο τρόπο, ο οποίος ελπίζω να μας φέρει τίτλους … Δεν κάνω αυτή τη δουλειά επειδή είμαι απεγνωσμένος να κερδίσω κάτι απλώς για να το κερδίσω, θέλω αυτή η ομάδα να κερδίζει κάτι σε ετήσια βάση, κι αυτό είναι διαφορετικό. Θέλω να κερδίζω κάθε παιχνίδι, πιστέψτε με … Θέλω βιώσιμη επιτυχία και να σιγουρέψω ότι οι οπαδοί απολαμβάνουν να βλέπουν την ομάδα να παίζει ποδόσφαιρο».
Σε ερώτηση εάν οι φίλαθλοι της Τότεναμ θα πρέπει να μετριάσουν τις προσδοκίες τους, ο «Big Ange» απάντησε: «Όχι, όχι, άσ’ τους να κάνουν το δικό τους, άσ’ τους να το απολαύσουν. Ο ρόλος μου δεν είναι να γκρεμίζω τα όνειρα των άλλων. Άσ’ τους να ενθουσιαστούν, άσ’ τους να προτρέχουν. Αυτή είναι η ομορφιά του να είσαι φίλαθλος. Βιώνουν αρκετό πόνο, φίλε, πρέπει να τους αφήσεις να το απολαύσουν. Αν πιστεύουν ότι θα γίνουμε παγκόσμιοι πρωταθλητές, τότε τέλεια, είναι δική μας δουλειά να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες τους. Οι υποστηρικτές μας αξίζουν λίγη ευτυχία».
Φυσικά, ο Ποστέκογλου δεν θα μπορούσε παρά να είναι απογοητευμένος με την αποχώρηση του Χάρι Κέιν. Γιατί, ποιος δεν θα ’θελε να έχει την ευκαιρία να δουλέψει με έναν από τους κορυφαίους επιθετικούς αυτή τη στιγμή στον πλανήτη; Έτσι, όταν τον ρώτησαν αν διανύει έναν «μήνα του μέλιτος» στον σύλλογο, ο Ελληνοαυστραλός τεχνικός είπε: «Είσαι παντρεμένος; Δεν ξέρω πώς ήταν ο δικός σου μήνας του μέλιτος, αλλά ο δικός μου δεν ήταν να χάσω τον σπουδαιότερο παίκτη στην ιστορία αυτού του συλλόγου την παραμονή της έναρξης της σεζόν, προσπαθώντας να βάλω τους παίκτες της ομάδας στη σωστή θέση, παλεύοντας για καθετί που κάνω, φίλε. Όχι, δεν ήταν έτσι ο δικός μου μήνας του μέλιτος».
Μερικά συστατικά της φιλοσοφίας του «Angeball»
Ο Ποστέκογλου δεν είναι ένας συνηθισμένος προπονητής κατοχής. Ναι, επιδιώκει η ομάδα του να έχει την μπάλα για το μεγαλύτερο μέρος του αγώνα, όχι όμως για να ελέγχει απλώς τον ρυθμό, αλλά για να… καταστρέψει τον αντίπαλο: οι παίκτες της Τότεναμ διεκδικούν την μπάλα για να επιτεθούν με όποιον τρόπο μπορούν, με όποιον παίκτη βρεθεί στην κατάλληλη θέση εκείνη τη στιγμή – είτε είναι επιθετικός είτε αμυντικός. Στόχος, να βάλουν όσο περισσότερα γκολ μπορούν.
Καταρχάς, όταν η μπάλα βρίσκεται στην κατοχή του τερματοφύλακα, που φέτος ως βασικός λογίζεται ο Βικάριο, πρώτος κανόνας είναι ότι πρέπει πάντα να παίξει κοντινή πάσα, ξεκινώντας την ανάπτυξη από τους αμυντικούς. Σε αυτή τη φάση, τα δύο φουλ-μπακ, ο Ουντότζι και ο Πόρο, λειτουργούν ως επιτελικοί μέσοι, αφού βρίσκονται στο κέντρο και όχι στα άκρα του γηπέδου. Αυτό βοηθάει σε μία αριθμητική υπεροχή στον χώρο του κέντρου, με αποτέλεσμα η μπάλα να μπορέσει να πάει μπροστά. Αυτή είναι η πρώτη καινοτομία σε σύγκριση με το παραδοσιακό ποδόσφαιρο, όπου οι παίκτες προσπαθούν να δημιουργήσουν πλάτος.
Η δεύτερη σταθερά του «Angeball» στην ανάπτυξη είναι τα μοτίβα και συγκεκριμένα τα τριγωνάκια που σχηματίζουν οι παίκτες. Τα τρίγωνα αυξάνουν τις επιλογές του παίκτη με την μπάλα στα πόδια, ενώ έπειτα από κάθε πάσα, οι παίκτες εξακολουθούν να κινούνται για να δημιουργήσουν νέους σχηματισμούς, προωθώντας την μπάλα διαρκώς προς τα εμπρός. Αυτός ο συνδυασμός υπεραριθμίας στο κέντρο με τα inverted full-back και τα μοτίβα των τριγώνων εξασφαλίζει στους παίκτες του Ποστέκογλου ότι θα καταφέρουν να περάσουν την μπάλα στο αντίπαλο μισό του γηπέδου, κάτι που είναι ο μόνιμος στόχος, με όσα γκολ κι αν προηγείται η ομάδα.
Όμως, άλλο ένα κλειδί στο σύστημα, κάτι που έμμεσα αναφέρθηκε ήδη, είναι αυτή η εντύπωση ολοκληρωτικού ποδοσφαίρου που δίνει η ομάδα – ότι κάθε παίκτης παίζει όλους τους ρόλους στο γήπεδο, με αποτέλεσμα για παράδειγμα οι αμυντικοί να δίνουν ασίστ και να σκοράρουν. Το ποδόσφαιρο του Ποστέκογλου φαίνεται πολύ ρευστό, όμως όπως έχει πει ο ίδιος: «Ελπίζω ότι για να είμαστε αποτελεσματικοί και να δυσκολεύονται να μας σταματήσουν χρειάζεται εν μέρει να έχουμε μια άκαμπτη δομή που όμως μοιάζει πολύ ρευστή». Όλα είναι μέρος του σχεδίου, ακόμα κι αν συχνά μοιάζει με αυτοσχεδιασμό.
Από την άλλη, συστατικό του συστήματος είναι ταυτόχρονα οι παίκτες να κινούνται διαρκώς για να γεμίζουν τους κενούς χώρους, διεκδικώντας την μπάλα ώστε να παίξουν μια πάσα που θα προχωρήσει το ξετύλιγμα της επίθεσης. Έτσι, για παράδειγμα, ο Μάντισον γυρνάει συχνά πίσω, αποδιοργανώνοντας τους αντιπάλους, ή κινείται από την αριστερή πτέρυγα, όπου είναι η κανονική του θέση, για να αναλάβει θέση δεξιού «8αριού». Όμως, στο μυαλό του Μάντισον και του κάθε παίκτη που φαινομενικά κινείται ελεύθερα στο γήπεδο υπάρχει πάντα ο σκοπός, που είναι να προκαλέσει συμφόρηση, να εκμεταλλευτεί κενούς χώρους και να σπρώξει την μπάλα προς τα μπρος. Η ελευθερία, λοιπόν, χρειάζεται πειθαρχία για να λειτουργήσει, και αντίστροφα.
Φτάνοντας στο αντίπαλο τρίτο του γηπέδου, βασικό χαρακτηριστικό είναι δυναμισμός στην επίθεση. Σε αντίθεση με τις «πλάγιες πάσες» – αυτή τη μάστιγα που μίσησαν οι οπαδοί των «Σπιρουνιών» τα προηγούμενα χρόνια, η οποία αποτύπωνε μία αδράνεια απέναντι στο αντίπαλο τέρμα, η ομάδα του Ποστέκογλου μοιάζει να θεωρεί αποτυχία να μην καταγράψει τελική προσπάθεια κάθε φορά που πλησιάζει στην αντίπαλη περιοχή. Δεν έχει τόση σημασία το πώς ή το ποιός θα σουτάρει, όσο η ανάγκη ο αντίπαλος γκολκίπερ να αισθάνεται διαρκή απειλή, να κάθεται πάνω σ’ αναμμένα κάρβουνα.
Βέβαια, ελλείψει Κέιν, οι συνήθεις ύποπτοι για γκολ και ασίστ είναι οι… ΜάντιΣον (you see what I did there?) αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο Ρομέρο δεν μπορεί να βρεθεί από το πουθενά σε θέση κρυφού επιθετικού ή ότι ο Σαρ δεν θα δοκιμάσει το σουτ του εκτός περιοχής. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, δεν θα ’πρεπε να μοιάζει παράξενο αλλά αυτονόητο ότι μια ποδοσφαιρική ομάδα επιδιώκει διαρκώς να βάλει γκολ. Αυτό δεν είναι, άλλωστε, το νόημα του ποδοσφαίρου;
Ερωτηθείς τι θα έκανε αν δεν είχε διαθέσιμο τον Μάντισον πριν από έναν αγώνα, ο Ποστέκογλου ξεκαθάρισε ότι δεν θα έψαχνε να βρει κάποιον «σωσία» του για να τον αντικαταστήσει: «Όχι, νομίζω ότι ο τρόπος με τον οποίο οργανώνω τις ομάδες μου είναι ποτέ να μην επιλέγω κάποιον πανομοιότυπο αντικαταστάτη σε οτιδήποτε κάνουμε επειδή νομίζω ότι τότε κλειδώνεσαι σε έναν τρόπο παιχνιδιού. Νομίζω ότι κάθε παίκτης φέρνει τα δικά του χαρακτηριστικά σε μια ήδη υπάρχουσα δομή. Αυτό σε κάνει λιγότερο προβλέψιμο. Έτσι, αν ο Μάντερς [σ.σ.: Μάντισον] δεν ήταν διαθέσιμος να παίξει, τότε στο κέντρο έχω παίκτες όπως ο Πιερ [Χόιμπιεργκ], ο Τζίο [Λο Σέλσο] και ο Σκίπι [σ.σ.: Σκιπ] οι οποίοι μπορούν να γεμίσουν αυτό τον ρόλο με τον δικό τους τρόπο και δεν νομίζω ότι θα μας επηρέαζε ως ομάδα … Αυτό είναι που θέλουμε πηγαίνοντας μπροστά, αν κάποιος λείπει τότε να μη χρειαζόμαστε έναν πανομοιότυπο αντικαταστάτη. Το ίδιο ισχύει για τα εξτρέμ, τους αμυντικούς, τους επιθετικούς. Μου αρέσουν παίκτες οι οποίοι φέρνουν κάτι διαφορετικό επειδή σού επιτρέπουν να έχεις ευελιξία μέσα σε μια πιο αυστηρή δομή».
Από τη μεριά του, ο νεοαποκτηθείς αμυντικός Μίκι βαν ντε Βεν δηλώνει: «Είναι τόσο διασκεδαστικό να παίζεις για την Τότεναμ. Η εντολή είναι: παίξε την μπάλα από την άμυνα και αν κάτι πάει στραβά, την ευθύνη την έχει ο προπονητής. Ο προπονητής [σ.σ.: ο Ποστέκογλου] κυριολεκτικά μας είπε, μπορείτε να κάνετε λάθη. Καλύτερα αυτό παρά να σουτάρεις την μπάλα έξω από το γήπεδο τρεις συνεχόμενες φορές». Ο Βικάριο συμφωνεί: «Είναι ο τρόπος μας να παίζουμε ποδόσφαιρο κι έτσι πρέπει να πάρουμε ρίσκα, να παίξουμε από την άμυνα». Με τη σειρά του, ο Κούτι Ρομέρο τόνισε: «Αντιμετωπίζουμε κάθε παιχνίδι σαν να πρόκειται για τελικό», κάτι που ίσχυε και για την εκτός έδρας αναμέτρηση με τον μεγάλο αντίπαλο της Τότεναμ, την Άρσεναλ.
Η Τότεναμ κατάφερε να πάρει τον πρώτο βαθμό στο γήπεδο των «Κανονιέρηδων» ύστερα από πολύ καιρό, αφού ούτε ο Κόντε ούτε ο Μουρίνιο το είχαν καταφέρει. Πριν απ’ τον αγώνα, ο Άντζι ρωτήθηκε αν θα υιοθετούσε μια διαφορετική προσέγγιση, δεδομένης της κρισιμότητας και δυσκολίας του παιχνιδιού. Η απάντησή του ήταν χαρακτηριστική: «Όσον αφορά τον τρόπο που θα παίξουμε, δεν αλλάζουμε, φίλε. Θα βγούμε εκεί έξω και θα τους τρομοκρατήσουμε … Αν θέλεις να είσαι μια ομάδα που διεκδικεί τίτλους, ξέρεις ότι πρέπει να παίζεις με αυτό τον τρόπο ανεξάρτητα από τον αντίπαλο. Αν δειλιάσουμε, δεν παίξουμε το ποδόσφαιρό μας, καταφέρουμε να πάρουμε μια ισοπαλία και να επιβιώσουμε, τι θα ’χουμε μάθει, στ’ αλήθεια; … Τίποτα».
Όμως, δεν πρέπει να παρεξηγηθεί, δεν πρόκειται για έπαρση. Αυτή είναι απλώς η ουσία του «Angeball». Άλλωστε, όταν κλήθηκε να απαντήσει για τις ομοιότητές του με τον Μικέλ Αρτέτα, αστειεύτηκε πως, «Ομοιότητες; Είμαι 58, είναι όσο είναι. Κάνω αυτή τη δουλειά 26 χρόνια, αυτός πέντε. Έχει δουλέψει σε μία χώρα, εγώ σε αρκετές. Είναι σε πολύ καλύτερη φυσική κατάσταση από μένα! Τι να σου πω, δεν βλέπω και πολλά κοινά ανάμεσά μας». Απ’ τη μεριά του, ο Αρτέτα παραδέχτηκε ότι συμπαθεί πολύ τον Ποστέκογλου.
Ο Πολ Μέρσον, που δήλωνε πως, «η Άρσεναλ θα καταστρέψει την Τότεναμ», κατάπιε τη γλώσσα του, λέγοντας μετά τον αγώνα “Credit where credit is due”. Τα εξώφυλλα στην Αγγλία γράφουν «We’re not Spursy anymore». Ο Ποστέκογλου είναι στη βραχεία λίστα της FIFA για τον τίτλο του προπονητή της χρονιάς. Παίκτες, διοίκηση, οπαδοί και τεχνικό τιμ, όλοι στο ίδιο μήκος κύματος. «Μας φέρνει κοντά σαν οικογένεια. Μοιάζει περισσότερο με μπαμπά ή κάτι τέτοιο. Είμαστε σαν αδέρφια μαζί … Αυτό χτίζει», θα δηλώσει ο Βαν ντε Βεν. Και, αλήθεια, η φράση του Ποστέκογλου, ότι, «θα κατέβουμε και θα παίξουμε το ποδόσφαιρό μας. Αν δεν είμαστε αρκετά καλοί, τότε πρέπει να γίνουμε καλύτεροι. Αν όμως τους παίξουμε στα ίσια, τότε αυτό δεν θα ’ναι τέλειο;» απηχεί τα λόγια του θρυλικού Μπιλ Νίκολσον, του «Κύριου Τότεναμ», που έλεγε: «Είναι καλύτερα να αποτύχεις στοχεύοντας ψηλά παρά να επιτύχεις στοχεύοντας χαμηλά. Στην Τότεναμ στρέφουμε τη ματιά μας πολύ ψηλά, κι έτσι ακόμα κι η αποτυχία θα ’χει μια γεύση δόξας». Γιατί, «Το παιχνίδι αφορά τη δόξα», έτσι δεν είναι, mate;
