Σε μία σεζόν που ο πάγκος της Arsenal μοιάζει πιο «ηλεκτρικός» από ποτέ, η πρόσληψη του Mikel Arteta μοιάζει προς το παρόν μια κίνηση προς την σωστή κατεύθυνση, όμως ο Ισπανός θα πρέπει να επιβιώσει από μια «κατάρα», που ως τώρα κάνει τους πρώην παίκτες του Arsene Wenger να αποτυγχάνουν στις πρώτες τους προπονητικές προσπάθειες.
Πάταξον μεν, άκουσον δε. Γνωρίζω πως ο τίτλος δεν θέλγει το «μάτι» οποιουδήποτε οπαδού της Arsenal. Αλλά μιας κι εγώ ανήκω σε αυτήν την κατηγορία, απλά θα επιχειρήσω μια πρώτη ανάγνωση των προπονητικών «βημάτων» μερικών σπουδαίων «Κανονιέρηδων», που μεγάλωσαν στα… «χέρια» του Arsene Wenger. Αναμφίβολα για τους περισσότερους το δείγμα γραφής είναι εξαιρετικά μικρό και μην ξεχνάμε πως και ο ίδιος ο Αλσατός ήρθε σχεδόν «ξεχασμένος» από την Ιαπωνία στο Λονδίνο, μετά την απόλυση από την Monaco και τον παρολίγον υποβιβασμό της πρώτης του ομάδας, Nancy. Ίσως σε μία αντίστοιχη ανάλυση εκείνης της εποχής να τον κρίναμε κι αυτόν αναλόγως!
«Στην δουλειά μου το σημαντικότερο προσόν είναι η αισιοδοξία. Αν βλέπεις το μέλλον υπό αρνητικό πρίσμα δεν γλιτώνεις την αυτοκτονία. Πρέπει να ανυψώνεις το ηθικό όλων στον σύλλογο. Πρέπει να δεις πως αντιδρούν μετά από μια μεγάλη ήττα, είναι σαν να χάθηκε ο πόλεμος και όλοι βρίσκονται στα πατώματα. Σε αυτό το άθλημα είναι πολύ εύκολο να ξεχάσεις τις ικανότητές σου, αλλά και πόσο καλός μπορείς να γίνεις όταν τα πράγματα πάνε στραβά. Το να προπονείς, είναι να αισιοδοξείς!». Μία από τις σπουδαιότερες ποδοσφαιρικές ρήσεις του Wenger βρίσκει τεράστια εφαρμογή στα φετινά τεκταινόμενα της Arsenal.
Πριν περίπου ενάμισι μήνα ο Unai Emery αποχαιρέτησε την ομάδα και ο Freddie Ljungberg, που έκανε φοβερή δουλειά στις ακαδημίες, προωθήθηκε ως πρώτος προπονητής. Δέκα χρόνια υπό τις οδηγίες του Αλσατού και άλλα δύο ως συνεργάτης του, ήταν αρκετά για να γεμίσουν με αισιοδοξία παίκτες και οπαδούς. Πολλοί πίστευαν πως θα ισορροπήσει το «πλοίο» ακόμα και μέχρι το τέλος της σεζόν, ώστε ο πραγματικός διάδοχος να έχει όλον τον χρόνο να προετοιμαστεί κατάλληλα για την πολυαναμενόμενη επόμενη μέρα.
Τουναντίον. Από την πρώτη σχεδόν ημέρα έγινε κατανοητό πως τα βαθιά και σοβαρά προβλήματα που μάστιζαν τον σύλλογο δεν ήταν έυκολο να ξεπεραστούν. Ο Σουηδός εξαρχής «προειδοποίησε» πως δουλεύει για το σήμερα, νιώθοντας την αβεβαιότητα να τον κυριεύει, και τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν το χειρότερο σενάριο. Όσο έμεινε στον πάγκο δύσκολα μπορείς να ξεκαθαρίσεις αν η Arsenal ήταν ίδια ή χειρότερη από ότι με τον Emery. Το σίγουρο ήταν πως δεν ήταν καλύτερη. Στα πέντε ματς που κάθισε στον πάγκο η ομάδα νίκησε μόνο την West Ham με ανατροπή, σε ένα ντέρμπι που κρίθηκε σε ένα δεκάλεπτο ξέσπασμα (60′-69′), ενώ αν υπολογίσουμε και την ισοπαλία με την Bournemouth -αυτός είχε ουσιαστικά προετοιμάσει τους παίκτες- οι «Κανονιέρηδες» απέτυχαν να νικήσουν τις τρεις από τις τέσσερις τελευταίες ομάδες του βαθμολογικού πίνακα!
Μάλιστα στην ήττα από την Manchester City o Freddie θύμισε Emery, βλέποντας θετικό πως στο δεύτερο ημίχρονο η ομάδα δεν δέχθηκε κάποιο τέρμα, ανεξάρτητα από το ότι έχανε ήδη με 3-0 εντός έδρας! Ο χρόνος στένευε και ήταν πια φανερό πως έπρεπε να έρθει ένας μόνιμος διάδοχος. Ένα από τα επικρατέστερα ονόματα άνηκε επίσης σε έναν «μαθητή» του Wenger, του εμβληματικού αρχηγού και θρύλου της ομάδας, Patrick Vieira. Οι λόγοι που αντί αυτού επιλέχθηκε ο Mikel Arteta παραμένουν άγνωστοι, όμως πολλοί θεωρούσαν τον Γάλλο μία ιδανική λύση, που επιδεικνύει ενθαρρυντικά δείγματα στην προπονητική του αρχή.
Είναι όμως τα πράγματα έτσι; Καταρχάς και οι δύο επιλογές είχαν μια ομοιότητα, αφού η θητεία τους στις ακαδημίες της Manchester City τους είχαν δώσει τα «εφόδια» για να ξεκινήσουν. Η θυγατρική ομάδα των «Πολιτών» στο MLS, New York City, ήταν ο πρώτος σύλλογος που ανέλαβε να καθοδηγήσει ο Vieira, κι ενώ μερικούς μήνες νωρίτερα είχε περάσει από συνέντευξη από την Newcastle, η οποία δεν προχώρησε λόγω διαφοράς απόψεων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο Γάλλος όντως κέρδισε αρκετούς υποστηρικτές, όχι μόνο για την δεύτερη θέση που οδήγησε την ομάδα και την πρώτη της εμπειρία από τα play-offs για τον τίτλο, αλλά κυρίως για το γρήγορο και επιθετικό τρόπο παιχνιδιού, με έμφαση στην κατοχή.
Ίσως όμως ο βαθμός δυσκολίας δεν ήταν αρκετά υψηλός. Αναμφίβολα οι ιδέες του και η προσωπικότητα του ήταν κυρίαρχο συστατικό της επιτυχίας, αλλά το ρόστερ που ανέλαβε είχε το κορυφαίο draft των τελευταίων ετών, τον Jack Harrison, που θαυμάζουμε πια με την φανέλα της Leeds, τον σπουδαίο Ισπανό επιθετικό David Villa, δύο από τους καλύτερους Ευρωπαίους μέσους της περασμένης δεκαετίας, Frank Lampard και Andrea Pirlo, τον Ισπανό διεθνή Andoni Iraola και τον Αργεντίνο βιρτουόζο, Maxi Morales. Ουσιαστικά δεν κατάφερε ποτέ να διεκδικήσει ουσιαστικά τον τίτλο, ενώ πριν φύγει για την Nice, είχε συντριβεί (4-0) στο ντέρμπι από την New York RedBulls και είχε ηττηθεί από μία από τις χειρότερες ομάδες της κατηγορίας, την Houston Dynamo.
Στην Νίκαια και στην Ligue 1 τώρα, ναι μεν κατάφερε πέρυσι να βελτιώσει κατά μία θέση την βαθμολογική θέση του συλλόγου, όμως αυτό έγινε χωρίς ευρωπαϊκές υποχρεώσεις σε αντίθεση με την προηγούμενη σεζόν. Επίσης αποκλείστηκε εύκολα από Coupe de France και Coupe de la Ligue, από τις Toulouse και Guingamp (πέρυσι δεύτερης κατηγορίας), ενώ δεν βρέθηκε ποτέ κοντά στις θέσεις που οδηγούσαν στην Ευρώπη, σε αντίθεση ξανά με την προηγούμενη σεζόν, όταν η προνομιούχος θέση χάθηκε την τελευταία αγωνιστική! Εκτός αυτού και φέτος μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου ο σύλλογος ήταν μπλεγμένος στην μάχη της παραμονής (έκτοτε έχει μόλις μία ήττα), είχε αποκλειστεί ξανά από ομάδα δεύτερης κατηγορίας (Le Mans) και παρά τις πολλές επενδύσεις για τα δεδομένα του (Dolberg, Maolida, Atal, Nsoki, Ounas, Claude-Maurice, Beddaoui) δεν έχει καταφέρει να αντικαταστήσει επάξια τους πολύτιμους Plea, Saint-Maximin, Seri και Le Marchand.
Κι αν αυτός ο Γάλλος δεν ακούγεται και τόσο απογοητευτικός, που να δείτε τον έτερο συμπατριώτη του θρύλο, Thierry Henry. Σίγουρα μιλάμε για μία τραγική συγκυρία και μία από τις πιο underachieving ομάδες των τελευταίων ετών, όμως η περυσινή θητεία του στην Monaco ήταν τόσο κακή, που όπως έχει δηλώσει ο ίδιος τον ανάγκασε να παρακολουθεί ελάχιστα ποδόσφαιρο για περίπου ένα εξάμηνο! Στους τρεις μήνες που έμεινε στον σύλλογο, κατάφερε να σημειώσει μόλις τέσσερις νίκες σε 20 μάτς (νίκησε μετά από έναν μήνα), να χάσεις δις από την Club Brugge στο Champions League, να μην βγει σχεδόν ποτέ από την ζώνη του υποβιβασμού και παρά τις μεταγραφές των Fabregas, Ballo-Toure και Vainquer, τις ριζοσπαστικές προπονήσεις στις οποίες έπαιρνε πάντα μέρος και τις αυστηρές πολιτικές στις συνεντεύξεις τύπου, να αποχωρήσει πάραυτα. Επόμενη πρόκληση η Montreal Impact του MLS, έκτη χειρότερη του πρωταθλήματος βάσει της περυσινής βαθμολογίας.
Κι ας μην βιαστούμε να φύγουμε από την Γαλλία, αφού φέτος ένας ακόμα παλιός «Κανονιέρης» ξεκίνησε στον πάγκο ομάδας της Ligue 1. Όχι οποιασδήποτε ομάδας, αλλά της Olympique Lyonnais. O Sylvinho μάλλον έπεσε απότομα στα «άπατα» και παρά τις δύο εντυπωσιακές νίκες στο ξεκίνημα του, κατάφερε σε λιγότερο από πέντε μήνες να απολυθεί άρον άρον! Εφτά αγώνες με τέσσερις ήττες και τρεις ισοπαλίες, αποκαρδιωτικό ποδόσφαιρο και την Lyon να ακροβατεί πάνω από την γραμμή του υποβιβασμού ήταν κάτι που δεν περίμενε κανείς, κι ευτυχώς για την ομάδα η πρόσληψη του Rudi Garcia την έχει επαναφέρει κοντά στην τετράδα, ενώ της έδωσε και την πρόκριση στους «16» του Champions League!
Σίγουρα ο Βραζιλιάνος δεν έμεινε για πολύ στην Arsenal και το ίδιο ισχύει και για τον Ουκρανό, Oleg Luzhny. Γιατί και αυτός προπονητικά δεν κατάφερε ποτέ να ορθοποδήσει. Τα πολλά περάσματα από την Dynamo Kyiv ως βοηθός και υπηρεσιακός κατέληγαν πάντα με την ευχαριστήρια λύση της συνεργασίας, ενώ στην μοναδική του απόπειρα ως πρώτος προπονητής στην Tavriya Simferopol μετά βίας έσωσε την ομάδα, κι ενώ την προηγούμενη χρονιά για λίγο δεν βγήκε Ευρώπη, γνωρίζοντας παράλληλα βαρύτατες ήττες από τις Shakhtar Donetsk και Metalist, αμφότερες με 5-0! Αποτέλεσμα; Φυσικά η απόλυση.
Μιας και είπαμε την λέξη απόλυση, θα μπορούσε να χαρακτηρίσει ακριβέστατα έναν ακόμη μύθο των «Κανονιέρηδων», τον Tony Adams. Θα μπορούσε να αποτελεί και ξεχωριστή περίπτωση, αφού η αποτυχία στις τέσσερις προπονητικές του απόπειρες είναι παροιμιώδης. Πρώτα ήταν η Wycombe που τον αποχαιρέτησε μετά τον υποβιβασμό στην League Two, έπειτα η Portsmouth που τον έδιωξε όντας ουραγός μετά από μόλις δέκα βαθμούς σε 16 ματς, συνέχεια είχε η Gabala του μακρινού Αζερμπαϊτζάν που αντί για ένα εύκολο πρωτάθλημα του χάρισε μία εύκολη αποζημίωση και τέλος η Granada, που τον απομάκρυνε μετά από το απόλυτο των εφτά ηττών σε ισάριθμα παιχνίδια στην πορεία υποβιβασμού από την La Liga!
Κλείσιμο με έναν ακόμη εμβληματικό αμυντικό, τον Sol Campbell, που σίγουρα δεν μπορεί να κριθεί αυστηρά έχοντας αναλάβει «ανίατες» περιπτώσεις της Football League και μάλιστα κατάφερε ακόμα και την τελευταία αγωνιστική -ακόμα και με συνδυασμό αποτελεσμάτων- να σώσει την μία, την Macclesfield. Φέτος μάλλον δεν θα τα καταφέρει ούτε με θαύμα, αφού η Southend της League One έχει την χαμηλότερη βαθμολογική συγκομιδή στην χώρα (!), βρίσκεται με δύο ματς περισσότερα πάνω μόνο από την Bolton που ξεκίνησε με -12 και φυσικά από τις 23 Οκτωβρίου που την ανέλαβε δεν έχει σταυρώσει ούτε μία νίκη!
Το γιατί αποτυγχάνουν ίσως δεν έχει γίνει ακόμα ξεκάθαρο. Ίσως γιατί είναι ακόμα νωρίς ή ίσως γιατί η ζωή δίπλα σε έναν τόσο χαρισματικό «δάσκαλο», που αποδεδειγμένα ποτέ δεν σταμάτησε να τους νουθετεί και να τους διδάσκει να είναι επίμονοι και αισιόδοξοι τους έχει κάνει να υπερεκτιμήσουν ικανότητες και γεγονότα. Υπάρχει μάλιστα ένα επιτυχημένο παράδειγμα ώστε να υποδείξει τον «δρόμο». Ένας πολυπολιτισμικός ιδεαλιστής, που μεγάλωσε μαθαίνοντας τέσσερις γλώσσες (!), δεν τα παράτησε ποτέ, προτίμησε χωρίς σκέψη την ξενιτιά, παρέμεινε πράος και αποδέκτης γνώσεων σε όλη του την καριέρα και γύρισε πίσω στην πρώτη του αγάπη για να ολοκληρώσει αυτό που φαντάστηκε να πραγματοποιεί ως παίκτης.
Ο Ολλανδός Giovanni van Bronckhorst, της Ινδονησιογαλλικής καταγωγής, που από το 2015 έως το 2019 βρέθηκε στον πάγκο της Feyenoord και την οδγήγησε στην πρώτη Eredivisie μετά από 18 χρόνια. Ο πρώην ακραίος αμυντικός σχεδόν άμεσα παρουσίασε ψήγματα σπουδαίου τεχνικού και δεν είναι τυχαίο πως κατά την «φημολαγνεία» (sic) για μετακίνηση του Guardiola στην Juventus, ήταν από τα πρώτα ονόματα που συνδέθηκαν με τον πάγκο της Manchester City. Μάλιστα σε μία κίνηση που μοιάζει εκτός λογικής ή «καρμπόν» του Wenger, πριν λίγες ημέρες αποφάσισε να εγκαταλείψει την Ευρώπη, αναλαμβάνοντας την Guangzhou R&F της Κίνας, σε μία από τις πιο αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη, όπως ακριβώς ήταν η Ιαπωνία στα 90s.
«Τα σπουδαιότερα πράγματα στην ζωή έχουν επιτευχθεί από ανθρώπους, που στην αρχή, θεωρήθηκαν τρελοί. Κι όμως αν δεν υπήρχαν αυτές οι τρελές ιδέες ο κόσμος μας θα είχε παραμείνει πιο ηλίθιος», μια ακόμα ρήση του Αλσατού τεχνικού, που μοιάζει πια αταίριαστη στο τόσο εμπορικό, ορθολογικό και κομφορμιστικό σύγχρονο ποδόσφαιρο. Ίσως καλό προπονητή σε κάνουν πια οι καλοί παίκτες, όμως οι ιδέες μένουν. Κάποιοι θα έγιναν σοφότεροι από τις «τρέλες» του Henry στην Monaco, από τις ριζοσπαστικές για το MLS διδαχές του Vieira, από τις προσεκτικές νουθεσίες του κάποτε «βαψομαλλιά» Ljungberg στην πιο ταλαντούχα γενιά της Arsenal τις τελευταίες δεκαετίες. Ο τίτλος λέει «αποτυγχάνουν» γιατί ένας φίλαθλος που κάποτε «θεοποίησε» τον Wenger, ποτέ δεν θα πει σε κάποιον ότι «απέτυχε» οριστικά. Και οι Arteta και Van Bronckhorst αυτού του κόσμου είναι εκεί έξω για να με διαψεύσουν!
