Μια μικρή ιστορική αναδρομή πίσω από τα χρώματα που ντύνουν τους αγγλικούς συλλόγους.
Το πράσινο χρώμα ντύνει πολλούς ευρωπαϊκούς συλλόγους εδώ και αρκετές δεκαετίες. Βασικό ή δεύτερο χρώμα, το πράσινο είναι κομμάτι της ιστορίας ομάδων όπως οι Werder Bremen, Saint Etienne, Wolfsburg, Sassuolo, Nantes, FC Groningen, Krasnodar, Παναθηναϊκός, ADO Den Haag, Real Betis, Sporting Lisbon, Borussia Mönchengladbach, Celtic, Hibernian και αρκετών άλλων. Αλλά στο αγγλικό ποδόσφαιρο παρατηρούμε μια σπανιότητα. Μια απουσία συλλόγων που έχουν το πράσινο χρώμα ως αντιπροσωπευτικό χαρακτηριστικό της ιστορίας τους. Κι όμως αυτό το φαινόμενο έχει εξήγηση και μάλιστα ιστορική.
Το «γκαντέμικο» πράσινο
Το πράσινο σε πολλές χώρες, όπως και στην αγγλική παράδοση, θεωρείται ένα χρώμα που αντιπροσωπεύει την ατυχία. Στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν και ιδρύθηκαν οι περισσότεροι αγγλικοί σύλλογοι ποδοσφαίρου, οι δεισιδαιμονίες και νοοτροπίες τέτοιας φύσεως, ήταν κομμάτι της κουλτούρας και της παράδοσης των Άγγλων. Έτσι, οι ιδρυτές πολλών συλλόγων επέλεξαν χρώματα που τότε θεωρούνταν αντιπροσωπευτικά της δύναμης (κόκκινο), της παράδοσης (μπλε), του τόπου τους ή της άμιλλας (λευκό). Το πράσινο για τον αγγλικό λαό ήταν το χρώμα της ατυχίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Peterborough το 1937. Τότε, οι φίλαθλοι της ομάδας είχαν διαμαρτυρηθεί έντονα, καθώς οι πράσινες φανέλες που φορούσε ο σύλλογος θεωρούσαν ότι έφερνε κακοτυχία στους αγώνες τους. Ως αποτέλεσμα, η διοίκηση της Peterborough είχε δηλώσει την εξής ιστορική φράση: «Πληρώστε μας για μπλε εμφανίσεις και θα φοράμε μπλε εμφανίσεις». Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Η Peterborough έχει από τότε ως βασικά της χρώματα το μπλε και το λευκό.
«Για όλα φταίνε οι Ιρλανδοί!»
Άλλη μια ιστορική εξήγηση για την απουσία του πράσινου χρώματος είναι και η Ιρλανδία. Το Éire είναι παγκοσμίως γνωστό για τις πολυετείς διαμάχες του με το Ηνωμένο Βασίλειο ανά τους αιώνες. Άλλωστε, στα τέλη του 19ου αιώνα γίνονταν τα πρώτα βήματα για την ανεξαρτησία του ιρλανδικού κράτους από το Ηνωμένο Βασίλειο. Το μίσος τότε ανάμεσα σε Άγγλους και Ιρλανδούς ήταν βαθύ, καθώς οι πρώτοι θεωρούσαν τους δεύτερους αποστάτες και ταραχοποιούς και έτσι την περίοδο που ιδρύθηκαν οι περισσότεροι αγγλικοί σύλλογοι, κανείς δεν ήθελε η ομάδα του να θυμίζει κάτι από Ιρλανδία. Το πράσινο λοιπόν ήταν το χαρακτηριστικό χρώμα του επαναστατικού κινήματος Young Ireland, που δραστηριοποιούταν εκείνη την εποχή και φυσικά το πράσινο για τους Ιρλανδούς αντιπροσώπευε την Γαελική τους κληρονομιά και χρησιμοποιόταν από τον στρατό και το ναυτικό. Εκτός και αν ένας σύλλογος είχε ιρλανδικές ρίζες, βλέπε Celtic, γενικότερα το πράσινο δεν ήταν καθόλου δημοφιλές.
«Πρασινίλα» παντού!
Τέλος, μετά από μερική εκτενή έρευνα, ανακάλυψα έναν ακόμα πιθανό λόγο για την μη προτίμηση του πράσινου χρώματος. Και είναι ένας τελείως πρακτικός λόγος. Φανταστείτε την Αγγλία του 1890, με τα ποδοσφαιρικά γήπεδα να είναι κυριολεκτικά χωράφια ανάμεσα στα χωράφια και τις καταπράσινες πεδιάδες της αγγλικής ενδοχώρας. Ένας παίχτης με πράσινη εμφάνιση θα γινόταν ένα με το φόντο πίσω του. Θα ήταν κυριολεκτικά δυσδιάκριτος στους συμπαίχτες του. Δεν θα υπήρχαν μεγάλα κτίρια ή φυσικά ψηλές εξέδρες για να καλύψουν το καταπράσινο τοπίο στα περισσότερα αγγλικά γήπεδα. Και φυσικά ο μουντός αγγλικός καιρός δεν θα βοηθούσε, ούτε και η έλλειψη προβολέων.
Τέσσερις και μόνες τους
Ξέρω, όσο διαβάζετε το άρθρο αυτό (ελπίζω να φτάσατε αρκετοί ως εδώ), θα σπάτε το κεφάλι σας να βρείτε αγγλικούς συλλόγους με πράσινα. Θέλετε να σας πω πόσες ομάδες με το πράσινο να είναι στα βασικά τους χρώματα, υπάρχουν στις τέσσερις επαγγελματικές κατηγορίες του αγγλικού ποδοσφαίρου? ΤΕΣΣΕΡΙΣ. Ναι, μόνο τέσσερις. Τέσσερις από τις 92 ομάδες των τεσσάρων κατηγοριών! Και αυτές είναι οι Norwich, Plymouth Argyle, Yeovil και Forest Green Rovers.
Η Norwich City, η ιστορική ομάδα της Championship, έχει ως βασικά χρώματα το κίτρινο και το πράσινο, ένας συνδυασμός χαρακτηριστικός των «Καναρινιών» εδώ και πολλές δεκαετίες στα αγγλικά γήπεδα των μεγάλων κατηγοριών. Κι όμως το πράσινο ήταν τυχαία επιλογή και επισκιάζεται από την σημαντικότητα του κίτρινου στην ιστορία του συλλόγου (χρώμα καναρινιών). Μόνο η Plymouth Argyle και η Yeovil Town μπορούν και καμαρώνουν για το πράσινο χρώμα που κοσμεί τις φανέλες τους εδώ και πολλές δεκαετίες. Οι δύο σύλλογοι των League 1 και League 2 αντίστοιχα, είναι και οι μοναδικοί ανάμεσα στους 92, με το πράσινο ως το βασικό τους χρώμα. Κι ενώ η Yeovil πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ιστορίας της στις ερασιτεχνικές κατηγορίες, επιλέγοντας και εμφανίσεις σε κίτρινο και λευκό, όπως και η Forest Green Rovers, που μόλις το 2012 άρχισε να φορά τις χαρακτηριστικές, και μισητές στους φιλάθλους της, λαχανί εντός έδρας εμφανίσεις (μέχρι τότε είχε βασικά χρώματα το λευκό και το μαύρο και όχι το πράσινο), η Plymouth Argyle έχει συνδέσει το όνομα της με το πράσινο.
Οι «Pilgrims» επέλεξαν από το 1886, το έτος ίδρυσης τους, να φοράνε τις χαρακτηριστικές σκούρες πράσινες εμφανίσεις. Βλέπετε το Devon, η περιφέρεια όπου βρίσκεται το Plymouth της Νοτιοδυτικής Αγγλίας, είναι μια περιοχή με εσωστρεφή και απομονωμένο χαρακτήρα, με παραδόσεις και κουλτούρα που ξεχωρίζουν αρκετά από τους υπόλοιπους Άγγλους. Το βαθύ πράσινο και το λευκό είναι τα χρώματα του Borough of Plymouth και του εμβλήματος του. Στα τέλη του 19ου αιώνα, η ομάδα ράγκμπι της περιοχής είχε ήδη υιοθετήσει αυτά τα χρώματα και έτσι έκανε και η Plymouth (Argyle FC τότε). Μέχρι και σήμερα, το «Green Army» είναι περήφανο για το πράσινο χρώμα και το επιλέγει πιστά σε κάθε εμφάνιση του. Για πάνω από 90 χρόνια, η Plymouth επίσης ήταν η μοναδική ομάδα που δεν χρειαζόταν δεύτερη εμφάνιση (εκτός έδρας), καθώς τα χρώματα της δεν ήταν ίδια με καμιάς άλλης ομάδας! Θα μου πείτε όμως, οι ομάδες με μαύρες εμφανίσεις δεν δημιουργούσαν προβλήματα? Για σκεφτείτε, πόσες ομάδες με σκέτο μαύρο χρώμα υπάρχουν στην Αγγλία; Λίγες ε; Αυτό όμως είναι ιστορία για κάποια άλλη φορά…
Οι παλιοί και οι νέοι στον «πράσινο χώρο»
Υπήρξαν και ομάδες που φορούσαν πράσινα και τα παράτησαν. Μετά την προαναφερόμενη Peterborough, ήταν και η Burnley που άφησε πίσω το πράσινο. Η ομάδα της Premier League άλλαξε τα χρώματα της το 1910 στα σημερινά χαρακτηριστικά της, για να παραπέμπει στην τότε μεγαλύτερη και πιο επιτυχημένη ομάδα του νησιού, την Aston Villa. Φυσικά, πρέπει να αναφερθεί και η Manchester United, που ξεκίνησε φορώντας εμφανίσεις σε χρυσό και πράσινο έως και το 1902, τότε που ακόμα ονομαζόταν Newton Heath.
Καθώς τα χρόνια περνούσαν και οι δεισιδαιμονίες μέναν πίσω, πολλές ομάδες επέλεγαν το πράσινο χρώμα για να κοσμεί τις δεύτερες φανέλες τους. Πολλές ομάδες, ακόμα και μεγάλες της Premier League, είχαν πράσινες εμφανίσεις, που τώρα πια θεωρούνται κλασσικές και διαχρονικές. Φυσικά τα αποτελέσματα δεν ήταν πάντα τα καλύτερα…
Συντάκτης: Κωνσταντίνος Τσιλιμπίου
