Μπορεί η μόνη και θεωρητικά αποτυχημένη σεζόν του Σερ Μπόμπι Ρόμπσον στην Μπαρτσελόνα να άλλαξε το σύγχρονο ποδόσφαιρο;
Η ιστορία αυτή μπορεί να περιέχει ήδη από τον τίτλο πολλά σπουδαία ονόματα, όμως η απαρχή της αφορά ένα άλλο και βρίσκεται τον Ιανουάριο του 1995. Για την ακρίβεια δεν σχετίζεται ούτε με την Μπαρτσελόνα. Αυτές που ξεκινούν τα «γρανάζια» της είναι η Γιουβέντους με την Πάρμα, που μάχονται για την υπογραφή του 22χρονου τότε Λουίς Φίγκο, που υπό τον Σερ Μπόμπι Ρόμπσον εξελίσσεται σε μηχανή παραγωγής γκολ στην Σπόρτινγκ Λισαβόνας και θεωρείται ως ο πρωτεργάτης μιας χρυσής πορτογαλικής γενιάς, που έχει πολλά χρόνια να δει η χώρα.
Ο υπέρμετρα φιλόδοξος κι εγωιστής Πορτογάλος αγνοεί ηθελημένα τους κανόνες, υπογράφει συμβόλαιο και με τις δύο ομάδες και τελικά τιμωρείται με διετές αποκλεισμό από οποιαδήποτε διοργάνωσης της ιταλικής ομοσπονδίας. Ο ατζέντης του τον πιέζει να μην μείνει άλλο στην Λισαβόνα και του προσφέρει διέξοδο στην Μάντσεστερ Σίτι, όμως ο ίδιος έχει μεγαλύτερα σχέδια. Τελικά μετά την λήξη της μεταγραφικής περιόδου φτάνει σε συμφωνία με την Μπαρτσελόνα κι επειδή -και- αυτό είναι παράτυπο, μένει ως το τέλος της σεζόν στην Σπόρτινγκ ως δανεικός, όπου μάλιστα κατακτά και τον πρώτο τίτλο της καριέρας του.
Στην Βαρκελώνη η σεζόν δεν κυλά όπως την επιθυμούν οι δύο πλευρές, με τους «Μπλαουγκράνα» που μόλις έχουν αποχωριστεί τους Ρομάριο, Στόιτσκοφ και Κούμαν, λίγο πριν το τέλος της αγωνιστικής περιόδου λένε «αντίο» και στον μεγάλο τους αναμορφωτή, Γιόχαν Κρόιφ. Όλα αυτά γίνονται κάπως ξαφνικά, αφού οι Καταλανοί μέσα σε δέκα μέρες χάνουν στον τελικο του Κόπα ντελ Ρέι, στον ημιτελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων και σε αγώνα πρωταθλήματος, που τους βγάζει και μαθηματικά εκτός διεκδίκησης του τίτλου!
Αυτές τις συγκυρίες θέλει να εκμεταλλευτεί ο Ρόμπσον, που έχοντας πια τα ηνία της Πόρτο, επιχειρεί ένα αναγνωριστικό τηλεφώνημα στον Ζοάν Γκασπάρ για να επαναπατρίσει τον πρώην παίκτη του, Φίγκο, και να τον κάνει «προδότη» τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Τελικά η… ακέφαλη Μπαρτσελόνα όχι μόνο αρνείται οποιαδήποτε συζήτηση, αλλά φτάνει να του προτείνει προοπτική συνεργασίας, σχεδόν μια δεκαετία μετά την αποπομπή του συμπατριώτη του, Τέρι Βέναμπλς.
Κάπου εδώ να πούμε πως ο Ρόμπσον είχε ήδη προσεγγιστεί δις από τους Ισπανούς, αλλά είχε απορρίψει αμφότερες τις προτάσεις, αφού ήταν πλήρως αφοσιωμένος στα μεγαλόπνοα έργα του σε Ίπσουιτς και εθνική Αγγλίας. Η απροθυμία του να ξενιτευτεί τελικά κάμφθηκε το 1990 για χάρη της Αϊντχόφεν, που άφησε μετά από δύο σερί πρωταθλήματα για την Πορτογαλία και την Σπόρτινγκ Λισαβόνας, όπου συνάντησε πέρα από τον Φίγκο κι έναν πανέξυπνο μεταφραστή ονόματι Ζοσέ Μουρίνιο!
«Ήταν αυτός που με υποδέχθηκε πρώτος στο αεροδρόμιο και μου είπε μίστερ, με λένε Ζοσέ Μουρίνιο και ο πρόεδρος με έστειλε για να σας βοηθήσω. Μίστερ, ελπίζω να σας φανώ χρήσιμος. Πάντα με φώναζε μίστερ. Ήταν στα 30 του και δεν είχε παίξει επαγγελματικά ποδόσφαιρο, ούτε είχε κάποιο δίπλωμα προπονητή. Κι όμως αυτός ο τύπος πριν από κάθε αγώνα μου έφερνε ένα ντοσιέ με σημειώσεις και ήταν ότι καλύτερο είχα δει. Ήξερα από την πρώτη στιγμή πως ήταν ξεχωριστός».
Στην Λισαβόνα τα πράγματα δεν ήταν όπως τα περίμενε ο Ρόμπσον, αφού ο ιδιόρρυθμος Σόουζα Σίντρα, που είχε πλουτίσει μετά την Επανάσταση της 25ης Απριλίου με αδιαφανείς τρόπους, αγνοούσε πλήρως τις συμβουλές του, άφηνε υπονοούμενα για τις ικανότητές του μετά από κάθε αποτυχία και τελικά κατέληξε να τον απολύσει μετά από έναν ευρωπαϊκό αποκλεισμό από την Καζίνο Σάλτσμπουργκ τον Δεκέμβριο του 1993. Φυσικά όλα αυτά κακό μόνο στην Σπόρτινγκ έκαναν, αφού ο Άγγλος τεχνικός παρέα με τον Μουρίνιο μετακόμισαν στην Πόρτο, όπου σε δύο χρόνια κατέκτησαν τα πάντα.
Η Μπαρτσελόνα φαινόταν το φυσιολογικό «άλμα» στον τότε 63χρονο Ρόμπσον, που παρά τις αποτυχίες της ομάδας την περασμένη σεζόν, ήξερε πως θα βρισκόταν σε έναν από τους κορυφαίους συλλόγους του κόσμου. Χωρίς να ξέρει ούτε λέξη στα Ισπανικά, απαίτησε να έρθει μαζί του και ο Μουρίνιο, όμως αυτό δεν μπορούσε να λύσει μαγικά όλα τα προβλήματα. Βλέπετε μετά την αποχώρηση του Βέναμπλς από το Καμπ Νου, όλος ο οργανισμός… ολλανδοποιήθηκε υπό το όραμα του μεγάλου Κρόιφ.
Μέσα σε οκτώ χρόνια οι «Μπλαουγκράνα» κατέκτησαν όσα πρωταθλήματα είχαν τα τελευταία 30, ενώ έφτασαν στην πρώτη τους κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στην τελευταία του σεζόν πριν επανασυστηθεί ως Τσάμπιονς Λιγκ. Με έμφαση στην τακτική, το θεαματικό ποδόσφαιρο και μερικούς από τους πιο φαντεζί αστέρες της εποχής ο οποιοσδήποτε διάδοχος του «Ιπτάμενου Ολλανδού» το μόνο σίγουρο ήταν πως θα κριθεί αυστηρά. Κάπως έτσι η πατρική φιγούρα του Ρόμπσον ξεκίνησε από νωρίς με ένα κάρο προβλήματα.
«Δεν τον ενδιέφερε τόσο η τακτική». «Ο Κρόιφ μας εξηγούσε με ακρίβεια όσα ήθελε να κάνουμε, όμως ο Ρόμπσον μας έδινε την γενική εικόνα και μας έλεγε να παίξουμε με καρδιά». «Δεν ήταν τίποτα λιγότερο από έναν υπέροχο, αλλά κλασικό Άγγλο τεχνικό. Επηρέαζε τους παίκτες με διαφορετικό τρόπο, ήταν σαν γονιός τους. Τους έκανε να θέλουν θυσιαστούν για χάρη του». Αυτά είναι μερικά από τα λόγια των Γκουαρδιόλα, Στόιτσκοφ και Φαν Χααλ αντίστοιχα, αποδεικνύοντας γιατί ο «Κρόιφ στοίχειωνε τις πρώτες μέρες» του Ρόμπσον στην Βαρκελώνη, όπως είχε δηλώσει ο ίδιος!
Αν κάτι κράτησε τον Άγγλο τεχνικό στην θέση του αυτό ήταν η εμπειρία του, οι διασυνδέσεις του και ένα μεγάλο ρίσκο. Αν κάτι κράτησε τον Άγγλο τεχνικό στην θέση του αυτό ήταν ο… Ρονάλντο. Οι δύο αυτές προτάσεις μοιάζουν ασύνδετες, αλλά δεν είναι. Η Μπαρτσελόνα της σεζόν 1995/96 δεν ήταν όσο κακή δείχνουν οι αριθμοί, αλλά της έλειπε ένας μεγάλος επιθετικός. Χαρακτηριστικό ήταν πως πρώτος της σκόρερ είχε αναδειχθεί ο Όσκαρ Γκαρσία (γνωστός από το προπονητικό του πέρασμα από τον Ολυμπιακό) με μόλις δέκα τέρματα, ενώ ο πιο παραγωγικός επιθετικός (9 γκολ), ο Κέναν Κόντρο, είχε αποχωρήσει μαζί με τον Κρόιφ!
Εκεί λοιπόν θα παίξουν ρόλο οι διασυνδέσεις, αφού ο Ολλανδός δημοσιογράφος, Φριτς Μπάρεντ, που είχε εξαιρετικές σχέσεις με την Αϊντχόφεν και γνώριζε τον Ρόμπσον, θα του προτείνει τον μόλις 19 ετών τότε Ρονάλντο Λουίς Ναζάριο ντε Λίμα. Έχοντας ήδη αναδειχθεί πρώτος σκόρερ στην Ερεντιβίζιε κι όντας μέλος της εθνικής Βραζιλίας από τα 17 του, όλες οι μεγάλες ομάδες ορέγονταν τον νεαρό επιθετικό, όμως υπήρχε ένα «αγκάθι». Η Αϊντχόφεν απαιτούσε για την μεταγραφή του ένα ποσό-ρεκόρ (20 εκ. λίρες) και ο ίδιος ένα πολυετές και πλουσιοπάροχο συμβόλαιο.
Όταν ο Άγγλος τεχνικός συναντήθηκε με τον πρόεδρο Ζοσέπ Νούνιεθ για να κλείσει την μεταγραφή, ο Ισπανός «τρελάθηκε» όταν άκουσε τα οικονομικά δεδομένα και το οκταετές (!) συμβόλαιο, που είχε προτείνει η πλευρά του Βραζιλιάνου. «Μπόμπι, δεν ξέρω αν το καταλαβαίνεις, αλλά αν αυτός ο παίκτης δεν παίξει αμέσως όπως περιμένεις, δεν θα είσαι εδώ για να μάθεις τι μπορεί να κάνει. Κυριολεκτικά η καριέρα σου εξαρτάται από αυτόν». Ευτυχώς ο Ρόμπσον δεν το σκέφτηκε δεύτερη φορά και ο Ρονάλντο στα πρώτα του έντεκα παιχνίδια σημείωσε 13 τέρματα, κρατώντας την ομάδα αήττητη μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου.
Το απίστευτο σόλο γκολ του Βραζιλιάνου απέναντι στην Κομποστέλα και η θριαμβευτική οκτάρα (8-0) απέναντι στην Λογρονιές, ισχυροποίησαν την θέση του Ρόμπσον στον πάγκο, όμως η Βαρκελώνη συνέχισε να απαιτεί περισσότερα. «Πολλά γκολ, αλλά λίγο ποδόσφαιρο», θα είναι ο τίτλος της Diario Sport για την τότε πρωτοπόρο της Λα Λίγκα. Ο Άγγλος αντιμετώπισε τους δημοσιογράφους με έναν απαξιωτικό τρόπο, ώστε να διατηρήσει το υψηλό του προφίλ και να μην υποκύψει στα παιχνίδια τους, όμως οι δυσκολίες δεν έμελλε να σταματήσουν.
Μέχρι τον Φεβρουάριο η Μπαρτσελόνα θα ηττηθεί στο «El Clasico» από την Ρεάλ Μαδρίτης, θα έρθει σε μερική ρήξη με τον Ρονάλντο για τις αυξημένες υποχρεώσεις του με την εθνική Βραζιλίας και θα ηττηθεί και στο τοπικό ντέρμπι με την Εσπανιόλ, βλέποντας την αιώνια αντίπαλο στην πρωτεύουσα να την ξεπερνά στην βαθμολογία. Ο πανέξυπνος Μουρίνιο βρισκόταν εκεί για να «απορροφά» τους κραδασμούς, αφού όντας το άγρυπνο μάτι στα αποδυτήρια, είχε από κοντά την «Συμμορία των 4», με αρχηγό φυσικά τον Πεπ Γκουαρδιόλα!
Δίπλα στους Σέρχι, Αμπελάρδο και Λουίς Ενρίκε, ο Καταλανός μέσος είχε βαρύτατο λόγο στα αποδυτήρια κι όντας λάτρης της τακτικής, συχνά έπαιρνε ελαφρά τις αξιώσεις του Ρόμπσον. Ο «Special One» όμως άρχισε να επεμβαίνει στις προπονήσεις και να… προσθέτει οδηγίες που ποτέ δεν είχαν δοθεί πριν την μετάφραση. «Η διαφορά στην φιλοσοφία μας με τον Ρόμπσον ήταν μεγάλη, όμως ποτέ δεν σταμάτησε να προσπαθεί. Όταν τελικά οι σκέψεις μας συγχρονίστηκαν, ο τίτλος έμοιαζε να έχει εξανεμιστεί», θα δηλώσει ο Γκουαρδιόλα.
Η σεζόν θα τελειώσει με μερικά απίστευτα στατιστικά, αφού η Μπαρτσελόνα θα κατακτήσει το Σουπερκόπα, το Κόπα ντελ Ρέι και το Κύπελλο Κυπελλούχων, ενώ ο Ρονάλντο θα φτάσει τα 47 γκολ σε 49 αγώνες και θα γίνει ο νεότερος κάτοχος της Χρυσής Μπάλας. Παράλληλα οι «Μπλαουγράνα» θα τερματίσουν 2οι στο πρωτάθλημα, με την συγκομιδή των 90 βαθμών. Μάλιστα όσο κι αν ο Γκουαρδιόλα τα ρίχνει στην έλλειψη συγχρονισμού, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι δύο ήττες από την προτελευταία Χέρκουλες έκαναν στο τέλος την διαφορά!
Όπως θα δηλώσουν τόσο ο Μουρίνιο, όσο και ο Γκουαρδιόλα, ο Ρόμπσον δεν ήταν ο τεχνικός που τους άλλαξε την φιλοσοφία, που τους έδωσε την πορεία που θα έπρεπε να ακολουθήσουν, όμως τους δίδαξε σε μεγάλο βαθμό τι σημαίνει να είσαι προπονητής. Μάλιστα ο Καταλανός, όταν σταμάτησε να θεωρείται βασικός στο Καμπ Νου, είχε προσπαθήσει να πάρει μεταγραφή στην Ίπσουιτς για χάρη του Άγγλου «πατέρα» του.
Μάλλον το φαντάζεστε ήδη, αλλά παρά τα όσα απίστευτα συνέβησαν εκείνη την χρονιά στην Βαρκελώνη, ο Ρόμπσον απομακρύνθηκε από τον πάγκο για χάρη του Λουίς Φαν Χααλ, με την διοίκηση να του χρυσώνει το χάπι και να του δίνει για έναν χρόνο την θέση του τεχνικού διευθυντή. Όπως είχε προβλέψει (;) μάλιστα ο Νούνιεθ η καριέρα του ίδιου με τον Ρονάλντο ήταν κατά κάποιον βαθμό συνδεδεμένες, αφού ο Βραζιλιάνος αποχώρησε το ίδιο καλοκαίρι με τον «καλύτερο άνθρωπο που τον είχε προπονήσει ποτέ».
Όσο για τον Μουρίνιο, που έμεινε δίπλα του για σχεδόν οκτώ χρόνια, πριν πάρει τον δικό του δρόμο, θα πει για τον μέντορά του: «Ο Μπόμπι Ρόμπσον είναι από τους ανθρώπους που δεν πεθαίνουν ποτέ. Όχι μόνο για όσα έκανε στην καριέρα του, αλλά για όλα όσα έδωσε στα άτομα, όπως εγώ, που ήμασταν τυχερά να βρεθούμε δίπλα του. Θα τον θυμάμαι κάθε μου μέρα, ως τον άνθρωπο με εξωπραγματικό πάθος για την ζωή και το ποδόσφαιρο».
Διαβάστε επίσης για τον Τζακ Λέσλι και το πως ΔΕΝ έγινε ο πρώτος μαύρος παίκτης της εθνικής Αγγλίας!
