Η Λούτον κατά την περυσινή χρονιά χρησιμοποίησε μόλις τρεις δανεικούς. Τον έναν βιάστηκε φέτος να τον αγοράσει. Αυτή είναι η ιστορία του Μάρβελους Νακάμπα.
Η Ζιμπάμπουε είναι μια από τις φτωχότερες χώρες του πλανήτη. Η αφρικανική χώρα, βρίσκεται στην 17η θέση της σχετικής λίστας και πολλές φορές έχει ταυτιστεί με την οικονομική ένδεια. Οι περίπου 15 εκατομμύρια κάτοικοι, ζουν κατά πολύ μεγάλο ποσοστό κάτω από τα όρια της φτώχειας, με τους περισσότερους εξ αυτών να αδυνατούν μάλιστα να καλύψουν τις βιοποριστικές τους ανάγκες. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον μεγάλωσε και ο σημερινός μας ήρωας, ο Μάρβελους Νακάμπα.
Ο πρώην μέσος των Άστον Βίλα και Κλαμπ Μπριζ, μεταξύ άλλων, γεννήθηκε σε μια κωμόπολη της περιφέρειας του Ματαμπελέλαντ, το μικρό Χουάνγκε των 15.000 κατοίκων. Η επιβίωση σε μια τέτοια περιοχή ήταν σχεδόν αδύνατη και η οικογένεια Νακάμπα αποφάσισε να μετακομίσει στο Μπουλαουάγιο, την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, στο κυνήγι μιας καλύτερης ζωής. Ακόμα κι εκεί όμως η εύρεση εργασίας ήταν από δύσκολη έως ανέφικτη. Έτσι, η μητέρα πήρε την απόφαση να μεταναστεύσει στην γειτονική Νότια Αφρική, για να εργαστεί ως μαία σε ένα νοσοκομείο. Όποτε ήταν εφικτό, επέστρεφε στην οικογένεια της, φέρνοντας εκτός από λεφτά, και πολλά παιδικά δώρα. Ένα από αυτά, ήταν ένα ζευγάρι ποδοσφαιρικά παπούτσια, τα οποία άλλαξαν τη ζωή του μικρού Μάρβελους.
Ξεκίνησε να αγωνίζεται από πολύ μικρή ηλικία σε τοπικές ομάδες και όταν έγινε δώδεκα ετών, έκανε τα πρώτα του δοκιμαστικά στους Χαϊλάντερς, μια από τις καλύτερες ομάδες του Μπουλαουάγιο. Είχε εξαιρετικά αμυντικά χαρακτηριστικά και παράλληλα απίστευτη αντοχή για την ηλικία του. Ήξερε να ανακόπτει τις προσπάθειες των επιτιθέμενων και στη συνέχεια να «ξεδιπλώνει» μια αρμονική και συνάμα απειλητική αντεπίθεση. Κάπως έτσι, το 2009, στο άνθος της εφηβείας του, υπέγραψε το πρώτο επαγγελματικό συμβόλαιο.
Αυτό δεν έγινε στους Χαϊλάντερς, αλλά στην μετέπειτα άσπονδη αντίπαλο τους, Μπαντού Γκουλούβα, η οποία είχε ιδρυθεί μόλις ένα έτος πριν. Παρέμεινε για τρία χρόνια. Κάθε χρόνο εμφανιζόταν και καλύτερος. Η Πρέμιερ Λιγκ της χώρας τον είχε στην «βιτρίνα» της, αφού έρχονταν ολοένα και περισσότεροι να τον δουν από κοντά, τόσο από την Ευρώπη, όσο και την Ασία. Εν τέλει, σε ηλικία 18 ετών, ο Νακάμπα μεταπήδησε στη γαλλική Νανσί.
Ξεκίνησε από την δεύτερη ομάδα, που αγωνιζόταν στην τρίτη και μετέπειτα στην τέταρτη κατηγορία του γαλλικού ποδοσφαίρου. Στη δεύτερη του χρονιά, μεσούσης της αγωνιστικής περιόδου, πήρε προαγωγή στη Λιγκ 2. Είχε πλέον προσαρμοστεί στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, και η ώρα για την «βουτιά» στα βαθιά είχε φτάσει. Αγωνίστηκε μόλις δυο φορές, ωστόσο αυτό ήταν αρκετό για να «πυροδοτήσει» την καριέρα του. Η Φίτεσε από την Ολλανδία, είχε δει αυτό το «κάτι» στον τότε 20άρη Νακάμπα. Αποφάσισε να επενδύσει πάνω του. Έτσι έγινε κάτοικος Άρνεμ και άμεσα κέρδισε την εμπιστοσύνη όλων.
O Πίτερ Μπος ήταν εκείνη την εποχή προπονητής της Φίτεσε. Στην ολλανδική ομάδα είχε φτιάξει ένα αξιόλογο ρόστερ. Ειδικότερα στην μεσαία γραμμή και στις πτέρυγες υπήρχε «υπεροπλία». Μπερτράν Τραορέ, Ντέιβι Πρόπερ, Βαλέρι Καζαϊσβίλι, Τζος ΜακΊσραν και Ζακάρια Λαμπιάντ, ήταν μόνο μερικά από τα σπουδαία ονόματα της ομάδας και ο Νακάμπα έπρεπε να κάνει… παπάδες για να βρει θέση στην ενδεκάδα. Την πρώτη χρονιά, τα βρήκε λίγο «σκούρα», όμως δεν το έβαλε κάτω.
Ο Μπος και εν συνεχεία ο Χενκ Φρέιζερ, τον μετέτρεψαν σε έναν επιθετικογενή μέσο, δινόντας του περισσότερες ελευθερίες και δημιουργικότητα. Σε δυο χρόνια κατέγραψε 77 συμμετοχές, με τρία γκολ και τέσσερις ασίστ. Αν και η πραγματική συνεισφορά του δεν αντικατοπτρίζεται στα νούμερα, η πλειοψηφία των γκολ της Φίτεσε περνούσε κυριολεκτικά από τα πόδια του. Η διορατικότητα του ήταν αυτή άλλωστε που του έφερε και την πρώτη μεγάλη μεταγραφή, με την Κλαμπ Μπριζ να ξοδεύει για χάρη του το ποσό των τεσσάρων εκατομμυρίων ευρώ.
Η επίδρασή του στο παιχνίδι των Βέλγων έγινε αμέσως φανερή. Εξελίχθηκε σε βασικό μέλος της ομάδας που κατέκτησε το πρωτάθλημα την σεζόν 2017/18, προσθέτοντας ακόμη ένα τρόπαιο στην συλλογή του, μετά το Κύπελλο Ολλανδίας που είχε κατακτήσει την προηγούμενη χρονιά με την φανέλα της Φίτεσε. Ως πρωταθλητής Βελγίου, θα έκανε ακόμη ένα όνειρο πραγματικότητα, καθώς θα αγωνιζόταν στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, το Τσάμπιονς Λιγκ. Σε έναν δύσκολο όμιλο με Ντόρτμουντ, Μονακό και Ατλέτικο Μαδρίτης θα θυμάται για πάντα εκείνη τη βραδιά στο Λουι Ντε, όταν η Μπριζ ισοπέδωσε με 4-0 τους Μονεγάσκους!
Οι εντυπωσιακές του εμφανίσεις σε Βέλγιο και Ευρώπη, έφεραν ακόμη πιο σπουδαία βλέμματα, με την Άστον Βίλα της Πρέμιερ Λιγκ να τον κάνει δικό της έναντι δώδεκα εκ. ευρώ – ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό, και το μεγαλύτερο μάλιστα που δαπανείται για παίκτη από την Ζιμπάμπουε. Ξεκίνησε την πρώτη χρονιά φουριόζος. Αγωνίστηκε σε 29 αγώνες πρωταθλήματος, έχοντας 1835 λεπτά συμμετοχής, ενώ αίσθηση έκανε στο Λιγκ Καπ, όπου οι «Βίλανς» έφτασαν ως τον τελικό, όπου έχασαν από την πανίσχυρη Μάντσεστερ Σίτι.
Η ζωή στο Μπέρμιγχαμ δεν ήταν πάντα εύκολη. Μαζί με τον Σκωτσέζο συμπαίκτη του, Τζον ΜακΓκιν, άκουσε ρατσιστικά συνθήματα από τους ίδιους τους οπαδούς της ομάδας του. Την δεύτερη χρονιά του έχασε την εμπιστοσύνη του Ντιν Σμιθ (μόλις 16 συμμετοχές σε όλες τις διοργανώσεις), ενώ η πρόσκαιρη αναγέννηση που έζησε με τον ερχομό του Στίβεν Τζέραρντ, ανακόπηκε απότομα από έναν σοβαρό τραυματισμό στο γόνατο. Μάλιστα αυτό συνέβη τον Δεκέμβριο του 2021, κάτι που του στέρησε τη συμμετοχή από την τελική φάση του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής 2021, όπου η Ζιμπάμπουε τερμάτισε τελευταία στον όμιλο της με τρεις βαθμούς!
Αυτό πάντως ήταν το μικρότερο από τα προβλήματα της αφρικανικής χώρας, αφού λίγο μετά την διοργάνωση αποκλείστηκε από την FIFA από κάθε επίσημη αγωνιστική δράση, λόγω εμπλοκής της κυβέρνησης στις αποφάσεις της ομοσπονδίας. Όλα αυτά επηρέασαν τον Νακάμπα, που ξεκίνησε την περυσινή σεζόν ως «παρείσακτος» στο Βίλα Παρκ, με την ομάδα του να κάνει ένα ιδιαίτερα κακό ξεκίνημα στην Πρέμιερ Λιγκ. Μέχρι τις 31 Ιανουαρίου του 2023 δεν είχε καταγράψει ούτε ένα λεπτό συμμετοχής (!) και κυριολεκτικά τις τελευταίες στιγμές της χειμερινής μεταγραφικής περιόδου, δόθηκε δανεικός στη Λούτον της Τσάμπιονσιπ.
Συμπτωματικά, νωρίτερα μες στην μέρα, είχε επιστρέψει στους «Χάτερς», από τον δανεισμό του στη Φλίτγουντ, ο συμπατριώτης του, Άντμιραλ Μάσκβε. Μπορεί ο ερχομός του αρχικά να μην ενθουσίασε κανέναν, όμως ο Νακάμπα διψούσε να γίνει ξανά ενεργός, να νιώσει σημαντικός. Παρά το γεγονός πως είχε χάσει σχεδόν 2/3 του πρωταθλήματος, τερμάτισε ως ο 13ος παίκτης της ομάδας με τα περισσότερα λεπτά (1425) και ήταν τρίτος, μετά τους Τζέιμς Μπρι και Ίθαν Χόρβατ, με τις λιγότερες φορές που αντικαταστάθηκε (μόλις τρεις) σε πάνω από δέκα παιχνίδια ως βασικός. Στο τέλος της σεζόν, όπως μάλλον ήδη γνωρίζετε, ο μέσος από τη Ζιμπάμπουε πανηγύρισε την άνοδο στην Πρέμιερ Λιγκ, σε μία από τις ομορφότερες ιστορίες της σεζόν.
«Ερωτευτήκαμε τον Μαρβ για όσα μας έδωσε. Δεν είναι μόνο η εργατικότητα, αλλά κυρίως η ταπεινότητα του. Είναι τόσο μετριόφρων. Ήρθε στα μέσα της σεζόν κι όμως αμέσως νιώσαμε λες και ήταν στη Λούτον δέκα χρόνια. Σαν ποδοσφαιριστής ήταν η κόλλα, που μας κράτησε ενωμένους στα δύσκολα», θα τονίσει ο προπονητής του, Ρομπ Έντουαρντς. Φυσικά οι «Χάτερς» δεν έμειναν στα λόγια και ο Νακάμπα έγινε μια από τις πρώτες προσθήκες τους, εν όψει της νέας απαιτητικής χρονιάς στην Πρέμιερ Λιγκ.
«Excellent, marvelous, absolutely fabulous. Θα μπορούσα να προσθέσω και superb;», όπως έχει ειπωθεί και σε ένα γνωστό ελληνικό σίριαλ…
