Τέρι Βέναμπλς: Μαθαίνοντας στους Καταλάνους το «bloody four four fuckin’ two»

Μετά από σπουδαία καριέρα ως παίκτης, ο Τέρι Βέναμπλς έγινε προπονητής, πέτυχε γρήγορα και πήγε στην Ισπανία να αναγεννήσει την Μπαρτσελόνα.

Μετά από μια σπουδαία καριέρα ως ποδοσφαιριστής με τις φανέλες των Τσέλσι, Τότεναμ και Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς, ο Τέρι Βέναμπλς, αποφάσισε να αποσυρθεί από τους αγωνιστικούς χώρους, αθόρυβα, φορώντας την φανέλα της Κρίσταλ Πάλας, η οποία εκείνη την εποχή βρισκόταν στην τρίτη τη τάξει κατηγορία του αγγλικού ποδοσφαίρου. Η εκ γενετής ανησυχία του, αλλά και η ανάγκη να ασχολείται με το ποδόσφαιρο εφ’ όρου ζωής, ήταν τα δυο στοιχεία που τον έκαναν άμεσα να ακολουθήσει την καριέρα του προπονητή — όχι της Πάλας απαραίτητα, αλλά οποιουδήποτε συλλόγου.

Παρόλα αυτά στους «Αετούς» ξεκίνησε για πρώτη φορά να δουλεύει, έχοντας την θέση βοηθού, στο πλάι του σπουδαίου Μάλκολμ Άλισον. Εκείνη την περίοδο, ο σύλλογος, αν και έπαιζε σε πιο χαμηλή κατηγορία, είχε φτάσει μέχρι τα ημιτελικά του FA Cup. Επειδή όμως «δυο καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη» ήταν δύσκολο να χωρέσουν με τα δεδομένα της εποχής, η Κρίσταλ Πάλας, «μεθυσμένη» από την επιτυχία στο κύπελλο, ξέχασε το πρωτάθλημα, τερματίζοντας στην 5η θέση.

Τότε ήταν που η διοίκηση αποφασίζει να χωρίσει τους δρόμους της με τον Άλισον, δίνοντας ψήφο εμπιστοσύνης στον φέρελπι βοηθό του, Βέναμπλς. Ο 36χρονος τότε Άγγλος, ξεκίνησε να «χτίζει» μια ομάδα από νεαρά ταλαντούχα παιδιά, διψασμένα για επιτυχίες. Κρίθηκε για το έργο του, αλλά ο καλύτερος «καθρέφτης» ήταν (και είναι) πάντα το γήπεδο. Από την πρώτη κιόλας χρονιά κατέκτησε την άνοδο στη δεύτερη κατηγορία και την μεθεπόμενη σεζόν έρχεται η «απογείωση» για την πρώτη.

αγγλία κλαφ

Η γρήγορη επιτυχία του Βέναμπλς στον πάγκο των «Αετών», είχε δημιουργήσει πολλές προσδοκίες στο αγγλικό κοινό. Με την είσοδο της ομάδας στα «μεγάλα σαλόνια», άπαντες περίμεναν να σιγουρευτούν ότι ο παλαίμαχος άσος «είναι εξίσου καλός και ως προπονητής». Από τα μέσα της εποχής, η δικιά του Πάλας είχε κερδίσει τον χαρακτηρισμό η «Καλύτερη Ομάδα της Δεκαετίας», κάτι που ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο μετά την επίτευξη του στόχου της άνετης παραμονής στην Πρώτη Κατηγορία.

Για λόγους που μέχρι και σήμερα δεν έχουν γίνει απόλυτα γνωστοί, ο Οκτώβρης του 1980, είναι ο μήνας που ο σύλλογος της πρωτεύουσας αποφασίζει να γυρίσει την «πλάτη» της στον αναμορφωτή της, μετά από το κακό ξεκίνημα στη σεζόν 1980/81. Παρά τις αμέτρητες συνομιλίες με άλλους συλλόγους της Πρώτης Κατηγορίας, ο Βέναμπλς αποφασίζει να πάει στην ΚΠΡ ένα πρωτάθλημα χαμηλότερα. Ακολουθώντας την πετυχημένη συνταγή φέρνει στο Λόφτους Ρόουντ μερικούς από τους ακρογωνιαίους λίθους που είχε στο Σέλχαρστ Παρκ, όπως οι Τζον Μπάριτζ, Τέρι Φένγουικ, Κλάιβ Άλεν και Μάικ Φλάναγκαν.

κπρ 1980

Το εγχείρημα πέτυχε ξανά και παρά το γεγονός ότι η ομάδα έχασε στο «νήμα» την άνοδο πίσω στην κορυφαία κατηγορία, έφτασε μέχρι και τον τελικό του FA Cup. Την επόμενη σεζόν όμως, ο Βέναμπλς και τα «παιδιά» του, κατέκτησαν τον τίτλο, με δέκα βαθμούς διαφορά από τη δεύτερη Γουλβς. Όλα όσα προηγήθηκαν όμως, δεν μπορούσαν να συγκριθούν με αυτό που πέτυχε στην Πρώτη Κατηγορία. Με την ίδια ομάδα και τον 23χρονο Άλεν για «εκτελεστή, η ΚΠΡ τερματίζει στην 5η θέση, επιστρέφοντας στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις για πρώτη φορά μετά το 1976!

Ο ίδιος δεν θα ήταν εκεί για να «κατευθύνει» το δημιούργημά του στις περιπέτειες εκτός συνόρων. Αντι της ΚΠΡ, θα βρισκόταν στον πάγκο ενός εκ των σπουδαιότερων συλλόγων του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. O Σέζαρ Λουίς Μενότι, αποχωρούσε ως αποτυχημένος από τον πάγκο της Μπαρτσελόνα και στην Καταλονία έψαχαν κάποιον ο οποίος θα σκεφτόταν «out of the box» για να οδηγήσει και πάλι την ομάδα στους τίτλους. Μετά από πρόταση του θρυλικού Σερ Μπόμπι Ρόμπσον, ο Βέναμπλς κρίθηκε ως ο ιδανικός.

Εκμεταλλευόμενος τους χαρισματικούς αμυντικούς Ζεράρδο Μιράντα, Μιγκέλ Μπιανκέτι και Χούλιο Αλμπέρτο αλλά και τον φοβερά εργατικό στην μεσαία γραμμή, Μπερντ Σούστερ, εγκαθίδρυσε το ευλαβικά αγγλικό 4-4-2 στο Καμπ Νου, επαναφέροντας την ομάδα σε πρωταθληματική χρονιά. Παράλληλα, ζήτησε από την διοίκηση να αποκτήσει τον Στιβ Άρτσιμπαλντ από την Τότεναμ και ο Σκωτσέζος επιθετικός τον αντέμειψε με 20 τέρματα στην παρθενική του σεζόν στην Ισπανία. Η Μπαρτσελόνα κατέκτησε το πρωτάθλημα με μόλις δυο ήττες, αφήνοντας αρκετά πίσω τόσο την Ατλέτικο, όσο και την Ρεάλ Μαδρίτης, έχοντας όμως και έναν οδυνηρό αποκλεισμό στο Κύπελλο Κυπελούχων από τη γαλλική Μετς.

Η κατάκτηση της Λα Λίγκα στην παρθενική του χρονιά, γέννησε ακόμη μεγαλύτερες προσδοκίες στους οπαδούς του συλλόγου, όπως την επιστροφή στο ευρωπαϊκό προσκήνιο μετά τα μέσα της δεκαετίας του ‘60. Θυμίζω ότι εκείνη την εποχή, η Μπαρτσελόνα δεν ήταν η ομάδα του «σήμερα», αλλά μαστιζόταν από διάφορα προβλήματα και πάσχιζε να επιστρέψει για πάνω από μια δεκαετία στον δρόμο των επιτυχιών. Επομένως, η δεύτερη χρονιά είχε να κάνει με την συνέπεια και την συνέχεια σε αυτό που έχτισε την πρώτη.

Μπορούμε να πούμε ότι τα κατάφερε. Εν μέρει. Η Μπαρτσελόνα κατέκτησε το Λιγκ Καπ, ωστόσο σε όλους τις υπόλοιπες διοργανώσεις βρήκε «δοκάρι». Τερμάτισε στο πρωτάθλημα πίσω από τη Ρεάλ Μαδρίτης του Λούις Μολόουνι, έχασε στον τελικό του Κόπα ντελ Ρέι από τη Σαραγόσα και για αποτελειωτικό χτύπημα, ηττάται στην Σεβίλλη και στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητρίων από τη Στέαουα Βουκουρεστίου, στον ίσως χειρότερο ευρωπαϊκό τελικό που έχει προβληθεί στην τηλεόραση!

βέναμπλς μπαρτσελόνα

Η ήττα από τους Ρουμάνους πόνεσε περισσότερο από όλες. Η Μπαρτσελόνα είχε να εμφανιστεί σε τελικό της διοργάνωσης από το μακρινό 1961, και κατάφερε να περάσει μέσα από μια πολύ δύσκολη προκριματική διαδικασία, χάνοντας το κύπελλο μετά από μια απογοητευτική αναμέτρηση, που χάθηκαν τα έξι από τα οκτώ πέναλτι που εκτέλεσε. Παρά τις αναποδιές, ο Βέναμπλς αποθεώθηκε από τους Ισπανούς γιατί εμφάνισε για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια την Μπαρτσελόνα στην ελίτ των ποδοσφαιρικών συλλόγων.

Στηρίχθηκε από τη διοίκηση, η οποία ήθελε να συνεχίσει το έργο του και σαν «δώρο» του έφεραν για παρέα τους επίσης Βρετανούς Μαρκ Χιουζ και Γκάρι Λίνεκερ. Οι τρεις τους ένωσαν τις δυνάμεις τους στο Καμπ Νου για μόλις μια χρονιά, η οποία είδε την Μπαρτσελόνα να τερματίζει και πάλι πίσω από τη Ρεάλ, ενώ και στο Κύπελλο UEFA αποκλείστηκε από τη μετέπειτα φιναλίστ Νταντί Γιουνάιτεντ του Τζιμ ΜακΛίν. Μετά το πέρας αυτής της σεζόν, ο Βέναμπλς αποφάσισε να ρίξει «μαύρη πέτρα» πίσω του. Αποχώρησε για την Τότεναμ, και ουσιαστικά άνοιξε τον «δρόμο» στον Γιόχαν Κρόιφ να έρθει και να μεταμορφώσει ολοκληρωτικά τον σύλλογο, συνεχίζοντας το έργο που είχε ξεκινήσει ο ίδιος.

βέναμπλς μπαρτσελόνα

Μπορεί να ακούσατε πολλές αποτυχημένες απόπειρες για κατάκτηση τίτλων, αλλά θυμίζουμε και πάλι ότι η Μπαρτσελόνα εκείνη την περίοδο διένυε τα «πέτρινά» της χρόνια. Πριν τον Βέναμπλς και την επιτυχία του 1985, είχε να κατακτήσει το πρωτάθλημα μια δεκαετία, είχε να παρουσιάσει σπουδαία ευρωπαϊκή πορεία από το 1961, ενώ μοναδικη παρηγοριά ήταν ένα κύπελλο που κατέκτησε επί των ημερών του Ρίνους Μίχελς το 1978. Έτσι λοιπόν, ο «Ελ Τελ», όπως τον αποκαλούσαν στην Ισπανία, με το παραδοσιακό 4-4-2, έφερε τον σύλλογο και πάλι στο προσκήνιο, αλλάζοντας τον ρου της ιστορίας του!

Διαβάστε επίσης για την αναγεννημένη Στόκπορτ, που το 2019 έπαιζε στην ερασιτεχνική έκτη κατηγορία και στοχεύει μέχρι το 2027 να βρίσκεται στην Τσάμπιονσιπ!