Η Τότεναμ στην Τέχνη: Για γέλια και για κλάματα

Η Τότεναμ αποτελεί πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης για όσους είναι εξοικειωμένοι με την παράδοσή της και την… απογοήτευση που συνήθως προκαλεί.

Παρακολουθώντας την ταινία «Belfast», διαπίστωσα ότι βρίθει αναφορών στα αγαπημένα μου «Σπιρούνια». Έπειτα, θυμήθηκα τη σχετική αναφορά από το «In Bruges» και, συγκεκριμένα, από το στόμα του Κόλιν Φάρελ. Κάπως έτσι, αποφάσισα να γράψω ένα άρθρο για τις αναφορές στην Τότεναμ μέσα από την τέχνη – σε ταινίες, σειρές, και λογοτεχνικά βιβλία. 

τότεναμ τέχνη
«Britt-Marie was here», του Φρέντρικ Μπάκμαν (βιβλίο)

Το μυθιστόρημα του Φρέντρικ Μπάκμαν, «Britt-Marie was here», περιλαμβάνει μία από τις χαρακτηριστικότερες περιγραφές της εμπειρίας του να είσαι οπαδός της Τότεναμ. Το σχετικό απόσπασμα έχει ως εξής: 

Εάν υποστηρίζεις την Τότεναμ, πάντα δίνεις περισσότερη αγάπη απ’ όση παίρνεις πίσω… η Τότεναμ είναι το χειρότερο είδος κακής ομάδας, επειδή είναι σχεδόν καλή. Πάντα υπόσχονται ότι θα είναι φανταστικοί. Σε κάνουν να ελπίζεις. Κι έτσι, συνεχίζεις να τους αγαπάς, κι εκείνοι συνεχίζουν να βρίσκουν όλο και πιο εφευρετικούς τρόπους να σε απογοητεύσουν. 

Ως φίλος της Τότεναμ, ομολογώ πως μία ταύτιση την ένιωσα.

τότεναμ τέχνη
«In Bruges», του Μάρτιν ΜακΝτόνα (ταινία)

Στη σκοτεινή κωμωδία του Μάρτιν ΜακΝτόνα, «In Bruges», οι δύο πρωταγωνιστές βρίσκονται σε ένα μουσείο και κοιτάζουν έναν σουρεαλιστικό πίνακα του Ιερώνυμου Μπος. Η επίσης σουρεαλιστική στιχομυθία που ακολουθεί ανάμεσα στον Μπρένταν Γκλίσον (Κεν) και τον Κόλιν Φάρελ (Ρέι) έχει ως εξής:

Κεν: Είναι η Ημέρα της Κρίσης, ξέρεις ε;

Ρέι: Όχι. Τι είναι αυτό, λοιπόν;

Κεν: Λοιπόν, είναι, ξέρεις, η τελευταία μέρα της Γης, όταν η ανθρωπότητα θα κριθεί για τα εγκλήματα που έχει διαπράξει και τέτοια.

Ρέι: Α, και θα φανεί ποιος θα πάει στον παράδεισο και ποιος στην κόλαση και τέτοια.

Κεν: Ναι. Και ποιο είναι το άλλο μέρος;

Ρέι: Το Καθαρτήριο.

Κεν: Καθαρτήριο… τι είναι αυτό;

Ρέι: Το Καθαρτήριο είναι σαν να λέμε το ενδιάμεσο. Δεν ήσουν εντελώς σκατά, αλλά δεν ήσουν ούτε και σπουδαίος. Σαν την Τότεναμ. (παύση) Τα πιστεύεις όλα αυτά, Κεν;

Κεν: Για την Τότεναμ;

τότεναμ τέχνη
«Green Street Hooligans», της Λέξι Αλεξάντερ (ταινία)

Φυσικά, μία αναφορά στην Τότεναμ δεν θα μπορούσε να λείπει από την ταινία για την οπαδική βία στο Λονδίνο, «Green Street Hooligans». Στην ταινία, ο Ελάιζα Γουντ μυείται στον κόσμο των σκληροπυρηνικών οπαδών της Γουέστ Χαμ. Σε ένα σημείο, λοιπόν, ο θερμοκέφαλος ινστρούκτοράς του τού μιλάει για τους συνδέσμους των ποδοσφαιρικών ομάδων του Λονδίνου:

Βλέπεις, το ποδόσφαιρο της Γουέστ Χαμ είναι σκέτη μετριότητα, αλλά ο σύνδεσμός μας είναι κορυφή και όλοι τον ξέρουν. Η Ελίτ του Γκριν Στριτ. Η Άρσεναλ; Σπουδαίο ποδόσφαιρο, σκατά σύνδεσμος. Οι Γκούνερς. Η Τότεναμ; Σκατά ποδόσφαιρο και σκατά σύνδεσμος. Γιντς, λέγονται. Έχωσα το πρωτοπαλίκαρό τους μέσα στο παράθυρο ενός τηλεφωνικού θαλάμου!

τότεναμ τέχνη
«Red Dwarf», των Ρομπ Γκραντ και Νταγκ Νέιλορ (σειρά)

Σε αυτή την απολαυστική κωμωδία επιστημονικής φαντασίας, στο επεισόδιο «Queeg», ο ομώνυμος Κουίγκ είναι ο αντίζηλος του Χόλι, του υπερυπολογιστή του διαστημοπλοίου, ο οποίος προσπαθεί να ανακτήσει τον έλεγχο του οχήματός του. Όταν ο Κουίγκ υπαινίσσεται στα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος ότι ο Χόλι δεν είναι και τόσο έξυπνος όσο ο ίδιος νομίζει, εκείνος απαντά:

Ένα μάτσο Τότεναμ. Αυτό ακριβώς [είναι όσα λέει]. Μία αχνιστή στοίβα από πυρακτωμένα «Σπιρούνια». Δεν με ξεγελάει με το σχέδιό του. Σας στρέφει εναντίον μου για να αναλάβει την εξουσία.

Κάντε ένα like στη σελίδα μας στο facebook, αν δεν το έχετε ήδη κάνει!

«Belfast», του Κένεθ Μπράνα (ταινία)

Η πολυσυζητημένη ταινία του Κένεθ Μπράνα, «Belfast», τοποθετείται στην Ιρλανδία της δεκαετίας του 1960, όταν βρίσκονταν σε εξέλιξη οι «Μπελάδες» (Troubles), όπως αποκάλεσε ο ιρλανδικός λαός τις ταραχές της περιόδου. Παρ’ όλα αυτά, ο Κένεθ Μπράνα, δηλωμένος οπαδός της Τότεναμ, καταφέρνει να ταιριάξει μία πλειάδα αναφορών στα «Σπιρούνια» μέσα στο πληττόμενο από πολλαπλές συγκρούσεις κοινωνικό περιβάλλον της εποχής, προσδίδοντας έτσι έναν αέρα ανεμελιάς στην ατμόσφαιρα, ο οποίος δένει έξοχα με την αφήγηση της παιδικής ηλικίας του νεαρού πρωταγωνιστή Μπάντι.

Σε ένα εκπληκτικό μονοπλάνο στην αρχή της ταινίας, με «όχημα» μία μπάλα ποδοσφαίρου, η κάμερα περνά από τον κόσμο των ενηλίκων και το «Special Offer Flowers» (ειδική προσφορά λουλουδιών) που αναγράφεται με κιμωλία στον τοίχο έξω από ένα ανθοπωλείο, στο, επίσης γραμμένο στον τοίχο, «Danny Blanchflower», μπροστά από το οποίο παίζουν μπάλα τα παιδιά, κάνοντας έτσι ένα λογοπαίγνιο (Flowers-Blanchflower) με το όνομα του παλαίμαχου Βορειοϊρλανδού θρύλου της Τότεναμ, που ήταν ο ήρωας των παιδικών χρόνων του σκηνοθέτη. Άλλωστε, το όνομα του ποδοσφαιριστή έχει γαλλική ρίζα και σημαίνει «Λευκό Λουλούδι».

μπέλφαστ ταινία

Ακολουθεί καταιγισμός αναφορών στην ομάδα του Βόρειου Λονδίνου, μέσα από τοίχους όπου αναγράφονται συνθήματα υπέρ των «Σπιρουνιών», καθώς και μέσα από υποτιθέμενους σχολιασμούς αθλητικών εκφωνητών, όπως «…και ο Μπλανσφλάουερ τώρα στη γραμμή της σέντρας, κοιτάζει προς τα πάνω, υπάρχει άραγε κάτι που να μην μπορεί να κάνει αυτό το δεξί μπακ;», το οποίο αναφωνεί ο μικρός Μπάντι, την ώρα που παίζει με την μπάλα στα πόδια. Όσοι είμαστε εξοικειωμένοι με το ποδόσφαιρο της Τότεναμ τα τελευταία χρόνια, δεν έχουμε παρά να αναλογιστούμε ότι, μέσα από αυτό το ειρωνικό σχόλιο, ο Μπράνα σηματοδοτεί την απόσταση ανάμεσα στις δύο εποχές, τη σημερινή και εκείνη του ’60: «Για σκέψου, υπήρχε μια εποχή που η Τότεναμ είχε το καλύτερο δεξί μπακ», μοιάζει να λέει ο σκηνοθέτης. Όπως και να ‘χει, δεν έχουμε παρά να αναρωτηθούμε μελαγχολικά, γιατί δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για τα σημερινά δεξιά μπακ της ομάδας.

«Το παιχνίδι αφορά τη δόξα», επαναλαμβάνει επικριτικά, μέσα απ’ την περασμένη χιλιετία, ο Μπλανσφλάουερ, βάζοντάς μας σε σκέψεις σχετικά με τους πιθανούς λόγους, για τους οποίους το όνομα της Τότεναμ χρησιμοποιείται πλέον περισσότερο στην τέχνη για να προκαλέσει το γέλιο και την απαξίωση, παρά το δέος και τον σεβασμό. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τα παραπάνω αποσπάσματα μας φάνηκαν πραγματικά εύστοχα και πετυχημένα.

Διαβάστε επίσης για την Νιούκαστλ. Περιμένετε όχι αυτή που ξέρετε, μία άλλη από το «χωριό», συγκεκριμένα το Περιστέρι!