Ο ανατρεπτικός τίτλος της Άρσεναλ που έγινε βιβλίο και ταινία

Πριν το καταφέρει η Μάντσεστερ Σίτι το 2012, η Άρσεναλ 23 χρόνια νωρίτερα νικούσε με buzzer beater την ισχυρή Λίβερπουλ κι έκλεβε τον τίτλο.

Στην ταινία Fever Pitch του 1997, που βασίζεται στο ομώνυμο βιογραφικό διήγημα του Νικ Χόρνμπι, ο Πολ Άσγουορθ, που τον υποδύεται ο Κόλιν Φερθ, είναι ένας φανατικός φίλος της Άρσεναλ που προσπαθεί να ισορροπήσει το πάθος του για την ομάδα με την αγάπη του για τη Σάρα. Στα τελευταία λεπτά της ταινίας ο Πολ παρακολουθεί με τον κολλητό του, Στιβ, έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, που μόλις συμπληρώνει τα 90′ της κανονικής διάρκειας και μπαίνει στις καθυστερήσεις.

Η ομάδα του προηγείται με 1-0 της Λίβερπουλ και θέλει ένα ακόμα γκολ για να στεφθεί πρωταθλήτρια, όμως τα περιθώρια στενεύουν επικίνδυνα. Εκείνη τη στιγμή η Σάρα αρχίζει να πατάει επίμονα το θυροτηλέφωνο χωρίς ανταπόκριση, μέχρι που ο Πολ σε ένα ξέσπασμα αρχίζει να τη «στολίζει» από το παράθυρο του διαμερίσματος, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι αυτήν τη στιγμή περνά τα 60 χειρότερα δευτερόλεπτα της ζωής του, αφού τόσος είναι ο χρόνος των καθυστερήσεων. Πριν καν κλείσει το παράθυρο όμως, το έχει μετανιώσει και τρέχει να την προλάβει στην είσοδο. Φτάνοντας δεν τη βλέπει εκεί κι επιστρέφει στο διαμέρισμα τη στιγμή, που ο Μάικλ Τόμας σκοράρει λίγο πριν το σφύριγμα της λήξης και χαρίζει στους «Κανονιέρηδες» το πρωτάθλημα.

Καταλαβαίνετε, λοιπόν, πόσο σημαντικό ρόλο έπαιξε αυτό το γκολ στην αναγέννηση της Άρσεναλ, αλλά και του αγγλικού ποδοσφαίρου, αφού ουσιαστικά σήμανε το τέλος της κυριαρχίας της Λίβερπουλ στη δεκαετία του ’80, όταν και κατέκτησε εφτά πρωταθλήματα. Ήταν μάλιστα η πρώτη φορά που ένα ολόκληρο πρωτάθλημα θα κρινόταν την τελευταία αγωνιστική μετά τη σεζόν 1951/52, όταν η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ του Σερ Ματ Μπάσμπι κέρδισε την Άρσεναλ 6-1 και κατέκτησε τον τίτλο!

Ο αγώνας ήταν κανονικά ορισμένος για τις 22 Απριλίου, αλλά η τραγωδία του Χίλσμπορο μια εβδομάδα πριν είχε φέρει τεράστιες ανακατατάξεις στο πρόγραμμα των «Κόκκινων», με τη FA να το ορίζει για τις 26 Μαΐου, λαμβάνοντας υπόψιν και την πιθανότητα να κρίνει τον τίτλο. Οι «Κανονιέρηδες» θα μπορούσαν να είχαν κατακτήσει το πρωτάθλημα νωρίτερα, αλλά μετά την ήττα από την Ντέρμπι και την ισοπαλία με τη Γουίμπλεντον είδαν τη διαφορά από τη Λίβερπουλ να εξανεμίζεται.

Από τους έντεκα βαθμούς, που ήταν στις αρχές Ιανουαρίου, είχε πια πάει στο μηδέν, με την ομάδα του Κένι Νταλγκλίς να έχει και παιχνίδι λιγότερο εναντίον στην, απειλούμενη με υποβιβασμό, Γουέστ Χαμ. Η Άρσεναλ ήλπιζε σε στραβοπάτημα, αλλά η Λίβερπουλ κέρδισε με 5-1, καλύπτοντας μάλιστα και το πλεονέκτημα των γκολ, αναγκάζοντας έτσι τους Λονδρέζους να θέλουν μόνο νίκη με τουλάχιστον δύο τέρματα διαφορά.

fever pitch

Σχεδόν κανένας δεν πίστευε στο θαύμα. Η ομάδα του Νταλγκλίς έπαιζε επιθετικό ποδόσφαιρο κυριαρχίας, με παίκτες όπως οι Ρας, Όλντριτζ, Μπαρνς και Μπέρντσλι, ενώ η αντίστοιχη του Τζορτζ Γκρέιαμ, που είχε αναλάβει τα ηνία της Άρσεναλ πριν περίπου έναν χρόνο, έπαιζε κυρίως με βαθιές μπαλιές και αμυντικό προσανατολισμό, έχοντας ως ηγέτη τον 22χρονο τότε Τόνι Άνταμς. O θρυλικός στόπερ μάλιστα προερχόταν από μία περίοδο μεγάλης αμφισβήτησης, αφού είχε κατηγορηθεί για τον πρόωρο αποκλεισμό της Αγγλίας στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1988.

Οι εφημερίδες τον χαρακτήριζαν «υπερβολικά αργό, απολίτιστο και αντισυμβατικό» και στους πρώτους αγώνες της χρονιάς οι αντίπαλοι φίλαθλοι προσποιούνταν «φωνές γαϊδάρου» για να τον κοροϊδέψουν. Σε μία συνέντευξη με τον δημοσιογράφο, Τζιμ Ρόζενθαλ είχε ποντάρει 50 λίρες ότι η Άρσεναλ θα κατακτήσει τον τίτλο, προσπαθώντας έτσι να δείξει την πίστη του στις ικανότητες της ομάδας, αλλά και τις δικές του. Πριν το ματς η Λίβερπουλ «έτρεχε» ένα σερί 24 αγώνων χωρίς ήττα και είχε κατακτήσει λίγους μήνες νωρίτερα το FA Cup, ενώ η Άρσεναλ δεν είχε κερδίσει στο Άνφιλντ για 15 χρόνια. Την ημέρα του αγώνα, τα πρωτοσέλιδα των Mirror και Sun, κατέληγαν στο κοινό συμπέρασμα. Άρσεναλ, δεν έχεις καμία ελπίδα.

Είπαμε ότι σχεδόν κανένας δεν το πίστευε, αλλά αν κάποιος το πίστευε ακράδαντα αυτός ήταν ο τεχνικός των «Κανονιέρηδων». Ο ίδιος είχε κατακτήσει το νταμπλ με τον σύλλογο τη σεζόν 1970/71 ως παίκτης και ήδη είχε παρουσιάσει έργο και ως τεχνικός, αφού την προηγούμενη σεζόν η Άρσεναλ είχε τερματίσει 6η έπειτα από αρκετές απογοητευτικές χρονιές. Η Λίβερπουλ λόγω του πένθους είχε αναγκαστεί να δώσει έξι αγώνες πρωταθλήματος σε διάστημα μικρότερο του ενός μήνα και ο Γκρέιαμ είχε μελετήσει σε βάθος τις αδυναμίες της. Όταν ετοίμασε το τακτικό πλάνο, αποφάσισε να αναπτερώσει και την ψυχολογία των παικτών του, επιδεικνύοντας τη υπεροψία των αντιπάλων.

άρσεναλ 1989

Την ημέρα του αγώνα έφερε στα αποδυτήρια δύο αποκόμματα εφημερίδων. Το ένα είχε δηλώσεις του μέσου των «Κόκκινων», Στιβ ΜακΜάον που δήλωνε πως, η ομάδα του δεν ενδιαφέρεται για την Άρσεναλ πια, χαρακτηρίζοντας μια νίκη με δύο γκολ διαφορά «αδύνατη». Το δεύτερο είχε μία αναφορά στον αγώνα από τον θρύλο της Λίβερπουλ, Γκρέιαμ Σούνες, που τόνιζε πως έρχονται «παιδιά» να αντιμετωπίσουν «άντρες». Έπειτα, ενώ όλοι περίμεναν η ομάδα να έχει μια επιθετική προσαρμογή, αυτός κατέβασε ενδεκάδα με πέντε αμυντικούς για πρώτη φορά στη χρονιά, βάζοντας τον Ντέιβιντ Ο’Λίρι σε ρόλο λίμπερο.

Παρ’ όλη την αρχική έκπληξη το πλάνο δούλεψε. Η Λίβερπουλ αδυνατούσε να εφαρμόσει το παιχνίδι κατοχής που συνήθιζε, αφού οι «Κανονιέρηδες» με αμυντική προσήλωση και αυταπάρνηση, τους είχαν κάνει να ασφυκτιούν, ενώ ο Νταλγκλίς που περίμενε να βρει χώρους στην αντεπίθεση, έβλεπε την Άρσεναλ απλά να θωρακίζει τα μετόπισθεν και να μπερδεύει τους παίκτες του, μιας και έμοιαζε να μην θέλει να σκοράρει. Το ημίχρονο έληξε με το σκορ φυσιολογικά στο 0-0, έπειτα από ένα παθιασμένο, αλλά χωρίς φάσεις παιχνίδι.

Με την έναρξη του δευτέρου μέρους, η Άρσεναλ εμφανίστηκε επιτέλους πιο επιθετική και στο 52′ άνοιξε το σκορ. Ο Νάιτζελ Γουίντερμπερν εκτέλεσε φάουλ από τα δεξιά στο ύψος της μικρής περιοχής και ο Άλαν Σμιθ πετάχτηκε στην πορεία της μπάλας σημειώνοντας το 1-0. Προς στιγμήν ο επόπτης έκανε κίνηση να σηκώσει τη σημαία, αλλά την κατέβασε ξανά. Οι παίκτες της Λίβερπουλ τον πλησίασαν μην ξέροντας ακριβώς για τι να διαμαρτυρηθούν. Ύστερα από διαβουλεύσεις με τον ρέφερι της αναμέτρησης, Ντέιβιντ Χάτσινσον, το γκολ θα μετρήσει κανονικά, αφού όπως θα δείξουν και τα ριπλέι μετά δεν υπήρξε τίποτα το αντικανονικό.

άρσεναλ 1989

Η επιλογή του Γκρέιαμ για πίεση στο τέλος, λόγω συσσωρευμένης ψυχολογικής και σωματικής κούρασης αποδείχθηκε εμπνευσμένη. Μετά την επίτευξη του γκολ, η Άρσεναλ σε διάστημα 20 λεπτών θα δημιουργήσει τρεις κλασικές ευκαιρίες, αλλά η αναποτελεσματικότητα των Τόμας και Ρίτσαρντσον σε συνδυασμό με τις επεμβάσεις του Γκρόμπελαρ, δεν θα φέρουν το πολυπόθητο δεύτερο γκολ. Η Λίβερπουλ όμως τα είχε χαμένα. Αδυνατούσε να διατηρήσει την κατοχή της μπάλας και έδειχνε να υστερεί σε σχέση με την ενέργεια των αντιπάλων της.

Ο Νταλγκλίς μάλιστα θα βρίσκεται στα όρια του πάγκου του, μαζεύοντας όποια μπάλα έβγαινε άουτ, προσπαθώντας να καθυστερήσει το παιχνίδι υπέρ της ομάδας του. Στο 89′ όμως ο «αστέρας» της Liverpool, Τζον Μπαρνς, δεν επέλεξε να κάνει το ίδιο, αφού βρισκόμενος κοντά στο σημαιάκι του κόρνερ στο μισό των «Κανονιέρηδων» αποφάσισε να ντριμπλάρει τον εξαντλημένο Ρίτσαρντσον, δίνοντας την ευκαιρία στην Άρσεναλ να «κλέψει» και να κυνηγήσει μια ακόμα επίθεση.

O τερματοφύλακας, Τζον Λούκιτς έδωσε με το χέρι στον Λι Ντίξον και αυτός με μία βαθιά μπαλιά έψαξε τον έως τότε μοναδικό σκόρερ του αγώνα, σηματοδοτώντας την τελευταία επίθεση του παιχνιδιού. Ο Τόμας τότε κινήθηκε στον κενό χώρο και ο Σμιθ του πέρασε την μπάλα σε έναν χώρο, που αν ο επιθετικός της Άρσεναλ προλάβαινε τον αμυντικό των «Κόκκινων», Στιβ Νίκολ, θα έβγαινε τετ-α-τετ. Τελικά έφτασαν μαζί στην μπάλα, αλλά η κόντρα τον ευνόησε κι έτσι μόνο ο Γκρόμπελαρ απέμενε για να διαφυλάξει αυτό το πρωτάθλημα για τη Λίβερπουλ. Ο Άγγλος επιθετικός, όμως πλάσαρε ψύχραιμα στη δεξιά γωνία, φέρνοντας στο Χάιμπουρι το πρώτο πρωτάθλημα ύστερα από 18 χρόνια!