Το ποδόσφαιρο είναι πάντα πιο λαμπερό κι αισιόδοξο όταν εμπλέκονται κι οι οπαδοί του σε αυτό, τουλάχιστον με υγιή τρόπο. Σε μία περίοδο που η παρουσία τους είναι αναγκαστικά… εικονική στα γήπεδα, επικεντρωνόμαστε σε μία φίλαθλη δραστηριότητα/παράδοση που μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στον παγκόσμιο οπαδικό χώρο, δίνει όμως μία όμορφη, ρομαντική νότα σε αυτό όποτε συναντάται. Αυτή του fanzine.
Το fanzine (μίξη των λέξεων fan και magazine), για όσους δε γνωρίζουν, αποτελεί περιοδική έκδοση με ανεπίσημο χαρακτήρα, της οποίας εκδότης δεν είναι κάποια απρόσωπη πολυεθνική εκδοτική, αλλά ερασιτέχνες fans, από… οτιδήποτε. Είτε αυτό είναι ένα μουσικό συγκρότημα, είτε είναι τα νέα μπουκαλάκια νερού που λάνσαρε το Ζαγόρι. Ταβάνι είναι μόνο η φαντασία του καθενός και το με τι έχει μεράκι να ασχοληθεί. Η ανεπισημότητα δεν συνεπάγεται και προχειρότητα (αν και πολλές φορές όντως πηγαίνουν πακέτο) και εφόσον υπάρχει η τεχνογνωσία και το απαραίτητο budget, μπορούν να δημιουργηθούν εκδόσεις διαμάντια που πραγματικά μπορούν να κάνουν υπερήφανους τους συντελεστές τους.
Βέβαια, στο 2020, ποδοσφαιρικά και μη, μπορούν να φανούν απαρχαιωμένα. Από τη στιγμή που η πολύ πιο δημοφιλής παράδοση των match programmes περνάει κρίση, τα πράγματα φαινομενικά δε θα μπορούσε να ήταν καλύτερα και για τις όποιες αυτοεκδόσεις. Σωστά; Ναι, αλλά… περίπου. Σκοπός τους δεν ήταν ποτέ το κέρδος κι αυτό αντικατροπτρίζεται και στην τιμή τους, που (σχεδόν) πάντα φτάνει μόνο για να καλύψει τα έξοδα για να βγει και το επόμενο τεύχος, αλλά και στη δουλειά των δημιουργών που δεν ήταν γι αυτούς βιοποριστική ασχολία, αλλά τρόπος να εκφραστούν, να νιώθουν πως οι φωνές τους για την ομάδα που αγαπάνε ακούγονται και μπορούν να επηρεάσουν κάποιον θετικά.
Πολλά fanzines ξεκίνησαν στην Αγγλία στα τέλη των 80s, εποχή γνωστή για τις αναταραχές που βίωνε η χώρα, τα προβλήματα με τους χούλιγκανς και την αρνητική φήμη που έπρεπε να ανεχτεί το ποδόσφαιρο κι οι υγιείς φίλαθλοι του, μαζί και με όσα ακολούθησαν αυτής της φήμης, όπως η «Taylor Report». Ήταν η άγουρη πολιτικότητα που κουβαλούσαν, και η punk, do it yourself αισθητική που τα έκαναν δημοφιλή στους κύκλους στον οπαδών. Όταν στο 2020 υπάρχουν social media, ιστοσελίδες, blogs, forums, podcasts και δε συμμαζεύεται, στο 1988 υπήρχαν μόνο συζητήσεις στις παμπς, όπου ένας οπαδός μπορούσε να εκφραστεί ελεύθερα και να ανταλλάξει απόψεις με άλλους φιλάθλους της ίδιας ομάδας, άντε και στο ραδιόφωνο. Η πόρτα που σου άνοιγε μία αυτοέκδοση, μπορούσε να είναι πολύ μεγάλη.
Εμείς επικοινωνήσαμε με μία τέτοια αυτοέκδοση, το Red All Over The Land (RAOTL) της Liverpool και ζητήσαμε να μας κατατοπίσουν σχετικά με τη δουλειά τους και τι σημαίνει για τους ίδιους. Ο κύριος υπεύθυνος για την λειτουργία του, John Pearman, δεν είχε πρόβλημα να μας απαντήσει τις όποιες ερωτήσεις είχαμε να του κάνουμε. Σύμφωνα με τους ίδιους, η αρχή του fanzine χρονολογείται κάπου στο 1995, μετρώντας πλέον 25 χρόνια ζωής. Παρόλο που τότε υπήρχαν κι άλλα δύο fanzines που εξυπηρετούσαν τον κόσμο της Liverpool, φέτος έχει μείνει μόνο ένα. Από την εποχή που σχεδόν κάθε ομάδα είχε μία αυτοέκδοση από τους φιλάθλους της, μέχρι και σήμερα που έχουν επιβιώσει λίγες, σκοπός πάντα ήταν να δοθεί η ευκαιρία στους ίδιους να μιλήσουν και να εκφράσουν τη γνώμη τους, ώστε όσοι πλησιάζουν τα stands γύρω από το Anfield στις μέρες των αγώνων, να έχουν μία όμορφη έκδοση με απόψεις συνανθρώπων, συνοπαδών τους.
Α.Π.: Τι προσφέρει το περιοδικό σας και πως είναι διαφορετικό από το πρόγραμμα του αγώνα;
RAOTL: Προσφέρουμε ακόμη στους φιλάθλους μία πλατφόρμα για να εκφράσουν τις απόψεις τους. Είμαστε κάτι τελείως διαφορετικό από το πρόγραμμα. Το πρόγραμμα δίνει μόνο ό,τι νομίζει πως πρέπει να ξέρουν οι φίλαθλοι και σπάνια, ή και ποτέ, δε κριτικάρει την ομάδα ή οτιδήποτε σχετίζεται με το σύλλογο. Όταν προπονητής της Liverpool ήταν ο Roy Hodgson, πάνω κάτω όλα τα ανεξάρτητα φόρουμ και fanzines ήταν επικριτικά μαζί του, αλλά όχι το πρόγραμμα. Το ίδιο ισχύει και με κάποιους παίκτες. Σήμερα, τα προγράμματα είναι γεμάτα με χορηγούς και σπόνσορες στις σελίδες τους. Το Red All Over The Land έχει μόνο λίγες διαφημίσεις χωρίς καμία να είναι επί πληρωμή, μιας και ανήκουν σε ανεξάρτητα γκρουπ φίλων της Liverpool.
Α.Π.: Τι είδους άνθρωποι τρέχουν το περιοδικό; Είστε αποκλειστικά ερασιτέχνες φανατικοί φίλοι της ομάδας ή υπάρχουν κι επαγγελματίες δημοσιογράφοι;
RAOTL: Βασικά, τρέχω το περιοδικό μόνος μου. Προσκαλώ φιλάθλους και τους ζητάω να μου στείλουν τις γνώμες τους και κανείς δεν είναι επαγγελματίας δημοσιογράφος ή αρθρογράφος. Το fanzine είναι αποκλειστικά αποτέλεσμα αγάπης.
Α.Π.: Από τη στιγμή που εκδίδετε ένα περιοδικό για μία από τις πιο δημοφιλείς ομάδες στον κόσμο, απολαμβάνετε κάποια αναγνωρισιμότητα κι εκτός Ηνωμένου Βασιλείου; Υπάρχει κόσμος που είναι συνδρομητής κι αγοράζει το περιοδικό από το εξωτερικό; Μπορείτε να μας πείτε από που;
RAOTL: Έχουμε συνδρομητές από διάφορα μέρη στον κόσμο, ειδικά από την Ιρλανδία και την ηπειρωτική Ευρώπη. Έχουμε μερικούς στην Αμερική, στην Αυστραλία και ακόμη έναν στην Νότια Κορέα κι έναν από το Ντουμπάι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ο κύριος κορμός συνδρομητών είναι από το Ηνωμένο Βασίλειο και φτάνει τα 200 άτομα. Σε περίπτωση που κάποιος θέλει να γίνει συνδρομητής μπορεί να μπει στην ιστοσελίδα μας και όλες οι πληροφορίες είναι διαθέσιμες εκεί.
Α.Π.: Είναι τα ποδοσφαιρικά fanzines συχνό φαινόμενο στην Αγγλία σήμερα; Γνωρίζετε για την ύπαρξη αντίστοιχων εκδόσεων για άλλες ομάδες;
RAOTL: Δυστυχώς πολύ λίγα έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα, όμως υπάρχουν κάποια που ξεκινάνε τώρα και ίσως να καταφέρουν να μείνουν.
Α.Π.: Έχετε παρατηρήσει διαφορετικές κατηγορίες ανθρώπων να ενδιαφέρονται περισσότερο ή λιγότερο στο να αγοράσουν μία έκδοση σαν τη δική σας (φύλο, ηλικία κλπ);
RAOTL: Έχουμε πελάτες όλων των ηλικιών και των δύο φύλων. Αν χρειαζόταν να δώσω προβάδισμα κάπου, θα έλεγα ότι έχουμε μεγαλύτερη πέραση στους πάνω των 30, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και νεότεροι που μας στηρίζουν.
Α.Π.: Πιστεύετε ότι το ενδιαφέρον του κόσμου έχει μειωθεί ανά τα χρόνια λόγω της μετάβασής μας στην ψηφιακή εποχή;
RAOTL: Οι πωλήσεις μας δεν έχουν πέσει. Για να είμαι ειλικρινής, τα τελευταία χρόνια έχουν ανέβει! Ναι, για επαγγελματικές εκδόσεις ο κόσμος πλέον προτιμάει τις επιλογές που του προσφέρει η τεχνολογία, αλλά με τα fanzines ο κόσμος απλά θέλει κάτι στο χέρι του. Επίσης οι ψηφιακές επιλογές είναι πολλές φορές ακριβές, ενώ το να τυπώσεις ένα fanzine δεν είναι και γι αυτό μπορούμε να χρεώνουμε μόνο δύο λίρες το τεύχος, τιμή που δεν έχει αλλάξει από το 2004!
Α.Π.: Έχετε καθόλου επαφή με τη διοίκηση του συλλόγου, για να σας τροφοδοτεί με πληροφορίες, φωτογραφίες ή οτιδήποτε άλλο μπορείτε να χρειαστείτε;
RAOTL: Στο παρελθόν όντως υπήρχε μία μεγάλη συμπάθεια με την διοίκηση, αλλά από όταν το ποδόσφαιρο στην Αγγλία κατακτήθηκε από ιδιοκτήτες και χρήματα, δεν έχουμε καμία επαφή πλέον και δε θέλουμε κιόλας. Στο παρελθόν νοιάζονταν, αναζητούσαν να μάθουν τη γνώμη μας, αλλά όχι τώρα. Προτιμώ να κρατάω μία επαφή, συνεχίζοντας αυτό που κάνω εδώ και πολλά χρόνια.
Α.Π.: Υπάρχει κάτι που θα θέλατε να βελτιώσετε στο fanzine που δεν έχει καταστεί δυνατόν ακόμη;
RAOTL: Ανά τα χρόνια η έκδοσή μας έχει βελτιωθεί, αλλά το κοινό μας προτιμάει όπως είμαστε οπότε γιατί να αλλάζουμε; Συνηθίζουμε να λέμε άμα δεν είναι σπασμένο, μη το φτιάξεις, οπότε είμαι χαρούμενος να συνεχίσω με τον ίδιο τρόπο. Δε ξέρω για πόσο ακόμη θα συνεχίσω, είμαι 74 ετών αλλά όσο μπορώ, δεν σκοπεύω να το αφήσω.
Α.Π.: Τελειώνοντας, έχει το fanzine κι οι άνθρωποι που το τρέχουν κάποια σχέση με άλλες δραστηριότητες σχετικά με την τοπική κοινότητα;
RAOTL: Το fanzine ανήκει στους ντόπιους φιλάθλους και γι’ αυτό προσπαθούμε να υποστηρίζουμε τοπικές ενέργειες, όπως το Fans Supporting Foodbanks. Ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία να προωθήσουμε το περιοδικό και χαιρετίσματα σε όλους τους φίλους της Liverpool στην Ελλάδα!
Σε περίπτωση που κάποιος θέλει να στηρίξει το περιοδικό ή και απλά να μάθει περισσότερα σχετικά, μπορεί να ακολουθήσει τα links μέσα στο κείμενο για την ίδια την ιστοσελίδα του.
Συντάκτης: Άγγελος Παλιακούδης
