Οι αγγλικοί σύλλογοι τα τελευταία χρόνια έχουν ηττηθεί κατά κράτος από τους Ευρωπαίους αντιπάλους τους, ωστόσο τα έσοδα για το «προϊόν» τους αυξάνονται. Πως άραγε κατάφερε το Αγγλικό ποδόσφαιρο να είναι τόσο δημοφιλές παρόλο που στα γήπεδα του δεν βλέπουμε το καλύτερο θέαμα;
Σ’ένα πρόσφατο ταξίδι μου σε αφρικανικές χώρες, έτυχε να δω μπροστά μου παιδάκια που δεν έχουν την χαρά και την πολυτέλεια να ζουν σε καλύτερες συνθήκες, με αισθητό το πρόβλημα στη παιδεία, την εργασία αλλά και τα είδη πρώτης ανάγκης. Εκεί μέσα σ’αυτό το κλίμα αντιλήφθηκα την ύπαρξη ρουχισμού με ποδοσφαιρικές μπλούζες, ακόμα και καλάθια μεταφοράς τροφίμων που είχαν σύμβολα γνωστών αγγλικών ομάδων (Manchester United, Arsenal, Chelsea). Αυτό μ’ έβαλε σε σκέψεις να κοιτάξω πιο ξεκάθαρα τι κρύβεται κάτω απ’ αυτή την εικόνα και ν’ αναζητήσω τις απαντήσεις.
Επίσημους υποστηρικτές των Αγγλικών ομάδων συναντάμε παντού στον κόσμο, πχ: Μογγολία, Μεξικό, Ταϋλάνδη, Νιγηρία, Σκόπια. Περισσότερες από 180 χώρες μεταδίδουν αγώνες , εκφράζουν το ενδιαφέρον τους και την αγάπη τους για ποδοσφαιρικούς συλλόγους από το νησί. Στα 25 χρόνια από τότε που αμφισβητήθηκε για πρώτη φορά, η αγγλική Premier League έχει γίνει το πιο προσοδοφόρο προϊόν στο πιο δημοφιλές άθλημα του κόσμου. Οι σύλλογοι κέρδισαν 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ την σεζόν 2015-2016, σχεδόν δύο φορές περισσότερα από οποιοδήποτε άλλο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα, σύμφωνα με την Deloitte. To ClubElo.com το οποίο βαθμολογεί τις ομάδες, υπολόγισε ότι πριν οκτώ χρόνια τέσσερις από τις πέντε κορυφαίες ομάδες του κόσμου ήταν Αγγλικές. Σήμερα δεν υπάρχει. Μόνο μία ομάδα κατάφερε τα τελευταία χρόνια να φτάσει στον τελικό του ChampionsLeague, τον πιο διάσημο διαγωνισμό της Ευρώπης. Επίσης από το 2010 μοναχά ένας παίκτης από την Premier League κατέκτησε το Ballond’Or (βραβείο καλύτερου παίκτη στο κόσμο). Η Ισπανία και η Γερμανία κυριαρχούν τώρα. Ομάδες με χαμηλότερη βαθμολογία στην Αγγλία είναι χειρότερες από τις αντίστοιχες των χωρών που αναφέρθηκαν παραπάνω. Το πρότυπο του αγγλικού ποδοσφαίρου έχει χαθεί, όμως αυτό κατάφερε να γίνει πλουσιότερο.
Δύο κομμάτια καλής τύχης και μια τρομακτική τραγωδία έθεσαν τα θεμέλια. Η αγγλική γλώσσα δεν αποτελεί εγγύηση για την επιτυχία (η Γαλλία έχει τον πλουσιότερο ανταγωνισμό για το ράγκμπι, για παράδειγμα), αλλά κάνει πιο εύκολη τη συζήτηση μεταξύ διαχειριστών, τεχνών και παικτών από ότι στη Γερμανία ή την Ιταλία. Και η ύπαρξη σε μια ευρωπαϊκή ζώνη ώρας σημαίνει ότι οι πρώτοι που ξυπνούν στην Αμερική και οι νυχτερινές «κουκουβάγιες» στην Ασία μπορούν να συντονιστούν σε αγώνες της Premier League τα απογεύματα κάτι που είναι πιο εύχρηστo για τους Ασιάτες οπαδούς παρά οι βραδινές μεταδόσεις της Ισπανίας. Η τραγωδία του Hillsborough του 1989, στην οποία έχασαν τη ζωή τους 96 υποστηρικτές της Liverpool, οδήγησε στην απομάκρυνση των ορθίων από όλα τα στάδια γύρω από τη χώρα. Κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας, οι σύλλογοι δαπάνησαν περισσότερα από £500 εκατομμύρια για ανακαινίσεις, πράγμα που σήμαινε υψηλότερες τιμές εισιτηρίων και πλουσιότερους οπαδούς, γνωστοί και ως «ταξιαρχία των σάντουιτς με γαρίδες», σύμφωνα με τον Roy Keane, της Manchester United. Ταυτόχρονα, χρήματα πλημμύρισαν στο πρωτάθλημα από μια τηλεοπτική συμφωνία με την BSkyB, έναν δορυφορικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα, ο οποίος υπερτριπλασιάσε το ποσό που είχε πληρώσει ο προηγούμενος ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός ITV.
Η μεγαλύτερη αλλαγή, ωστόσο, υπήρξε στο άνοιγμα της Premier League σε ξένους διαχειριστές, παίκτες και ιδιοκτήτες. Όταν ο Arsène Wenger έγινε προπονητής της Arsenal το 1996, ήταν μόλις ο τέταρτος διορισμένος εκτός Βρετανίας και Ιρλανδίας στην αγγλική ιστορία. Σήμερα οι Βρετανοί προπονητές είναι μειονότητα. Και ενώ το πρώτο σαββατοκύριακο του 1992 μόνο δεκατρείς από τους παίκτες που εμφανίστηκαν ήταν ξένοι, την περασμένη σεζόν το 69% των ποδοσφαιριστών ήταν από άλλα κράτη, δώδεκα ποσοστιαίες μονάδες περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα. Παίκτες από όλο τον κόσμο, που για χάρη τους μια ολόκληρη χώρα παρακολουθεί την Premier League (Βλ. Son– Νότιος Κορέα, SadioMane – Σενεγάλη). Οι παίκτες αυτοί έχουν αποκτηθεί εν μέρει χάρη στις εισροές ξένου κεφαλαίου. Μετά την αγορά της Chelsea από τον Ρώσο μεγιστάνα Abramovicτο 2003, η Premier League έγινε «παιδική χαρά» για ξένους επενδυτές. Τώρα κατέχουν σχεδόν τα 3/4 των ομάδων της 1ης κατηγορίας ενώ εδώ και χρόνια άπλωσαν τα δίχτυα τους και σε ομάδες μικρότερων κατηγοριών.
Οι αγγλικές ομάδες βέβαια πρέπει να ομολογήσουμε πως ενήργησαν ταχύτερα από τις άλλες στο «άνοιγμα» τους προς το εξωτερικό. Η Manchester United ξεκίνησε τακτικές εκδρομές πριν το 1995 στην Ασία, ενώ η Real Madrid το έκανε μόλις το 2003. Πλέον το άνοιγμα τους εκτίνεται από το Houston των Η.Π.Α. έως το Hong Kong της Ασίας κι επεκτείνονται με επιχειρηματικές δραστηριότητες σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Η Premier League έχει κάποια χαρακτηριστικά που έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του προτύπου της, αλλά την καθιστούν πιο συναρπαστική για να παρακολουθήσετε. Οι ομάδες του διαπραγματεύονται συλλογικά για τις τηλεοπτικές συμφωνίες και μοιράζονται ισάξια τα ποσά σε σχέση με άλλα πρωταθλήματα, γεγονός που την έχει καταστήσει πιο ανταγωνιστική. Η Real, η Juventus και η Bayern παίρνουν μεγαλύτερο μερίδιο από τα κέρδη των πρωταθλημάτων τους και στο πρωτάθλημα τους δεν συναντούν τις ίδιες δυσκολίες. Τεράστιο παράδειγμα η κατάκτηση πρωταθλήματος από την Leicester του αδικοχαμένου της ιδιοκτήτη. Δεν θα μπορούσε μια «Leicester» ενός άλλου πρωταθλήματος να κατακτήσει τη 1η θέση.
Μπορεί αυτή η ιστορία επιτυχίας των εξαγωγών να επιζήσει του Brexit; Η διαφάνεια της λίρας έχει κάνει πιο ακριβό για τους Αγγλικούς συλλόγους να υπογράφουν και να πληρώνουν ξένους παίκτες. Ωστόσο, δεδομένου ότι πολλά από τα κέρδη των συλλόγων εκφράζονται σε ξένα νομίσματα, η αδυναμία της στερλίνας είναι διαχειρίσιμη. Η μεγαλύτερη ανησυχία αφορά τη μετανάστευση. Μετά το Brexit, οι Ευρωπαίοι ενδέχεται να αντιμετωπίσουν τους ίδιους κανόνες μετανάστευσης με όλους τους άλλους. Οι αστέρες των ομάδων δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα να ξεκαθαρίσουν αυτά τα εμπόδια, αλλά μπορεί να αποκλειστεί από την συζήτηση και το λιγότερο γνωστό ταλέντο. Αυτό θα κάνει δυσκολότερη την ανάπτυξη του αγγλικού ποδοσφαίρου και θα αναγκάσει τους συλλόγους να κοιτάξουν τις ακαδημίες τους και τους γηγενείς παίκτες. Υπάρχει ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το αγγλικό ποδόσφαιρο. Αν και οι σύλλογοι έχουν τα χρήματα για να αποκτήσουν ξένα αστέρια, η αδυναμία να κερδίσουν μεγάλους τίτλους τους καθιστά «offputting» για τους παίκτες καθώς προτιμούν ομάδες όπως η Bayern ή ακόμα και η Real ακόμα κι αν οι μισθοί δεν είναι το ίδιο καλοί όσο της Premier League. Εάν δεν μπορεί να προσελκύσει μεγαθήρια του ποδοσφαίρου, αυτό θα περιορίσει την έλξη της Premier League στους οπαδούς. Προς το παρόν, το έξυπνο μάρκετινγκ και ένα ανταγωνιστικό, δραματικό πρωτάθλημα ήταν αρκετό για να κρατήσει τον κόσμο κολλημένο στον ανταγωνισμό της Αγγλίας.
Εμείς ως Υποστηρικτές του Αγγλικού ποδοσφαίρου δεν εκφράζουμε το επιφανειακό κοινό, κοιτάμε και παρακάτω γιατί για εμάς δεν έχει σημασία το οικονομικό όφελος των ομάδων, αλλά επιζητούμε το πάθος και την αγάπη για το άθλημα, για την νίκη, κάτι που χαρακτηρίζει τους άναρχους κι άτεχνους Βρετανούς ποδοσφαιριστές. Βέβαια αν θέλουν να συνεχίσουν να «πωλούν» ποδόσφαιρο, οι αγγλικές λέσχες θα πρέπει να βελτιωθούν και στο παιχνίδι. Κάπως έτσι ξετυλίγεται το κουβάρι για το πώς φτάσαμε η PremierLeagueνα είναι πόλος έλξης του τηλεοπτικού κοινού.
Υ.Γ.: Αγαπήστε το αγνό ποδόσφαιρο, μακριά από τα ονόματα και τις φιλοδοξίες. Ζήστε με πάθος την στιγμή κι απολαύστε το θέαμα.
Συντάκτης: Sir Gregory
