Την στιγμή που η αγωνιστική κατάσταση της Arsenal ολοένα και χειροτερεύει, η «καρέκλα» του Unai Emery μοιάζει να τρίζει μετά από μόλις 17 μήνες παρουσίας σε έναν σύλλογο που δεν απολύει προπονητές και ο κάθε φίλαθλος ψάχνει φταίχτες σε παρηκμασμένες άμυνες, ατελείς χειρισμούς και απούσες διοικήσεις, το παρόν κείμενο θα εξετάσει την «πτώση» της ομάδας μακροσκοπικά ως ένα επαναλαμβανόμενο φυσικό φαινόμενο.
Λένε πως διαμορφώνεις μια πρώτη ολοκληρωμένη άποψη για το ποδόσφαιρο κατά την εφηβεία, τότε που μετά την ομάδα που σε έμαθε ο πατέρας ή ο θείος να υποστηρίζεις, αρχίζεις να συμπαθείς και μια ακόμα, κατά βάση από το γνωστό ποδοσφαιρικό στερέωμα. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν πως οι περισσότεροι «Κανονιέρηδες» οπαδοί που θα συναντήσεις κινούνται από 25 έως 35 ετών. Το ξεκίνημα του Wenger, το ποδόσφαιρο κατοχής μακρυά από τα σκληροτράχηλα μοτίβα της Αγγλίας, η πρώτη ομάδα που θα φτάσει τα τρία νταμπλ, η πρώτη που θα κατακτήσει τον τίτλο χωρίς εκτός έδρας ήττα και φυσικά οι «Invincibles».
Ακριβώς μετά από αυτά τα γεγονότα θα έρθει το «σημείο μηδέν», κάτι που ο Αλσατός τεχνικός είχε κατονομάσει ως «η μεγαλύτερη απόφαση στην ιστορία του συλλόγου» και ευτυχώς ή δυστυχώς δημιούργησε ένα τεράστιο ενεργειακό χάσμα που μαστίζει την Arsenal μέχρι και σήμερα. Τον Φεβρουάριο του 2004 κι ενώ οι οικονομικές δυσκολίες ήταν ευδιάκριτες στον καθένα -είχαν ήδη καθυστερήσει το έργο δύο χρόνια!- θα ξεκινήσει η ανέγερση του Emirates Stadium, ενός υπερσύγχρονου για την εποχή γηπέδου, δεύτερου σε χωρητικότητα σε όλη την Premier League πίσω μόνο από το Old Trafford.
Στους περισσότερους έμοιαζε η τέλεια κίνηση, αφού είχες ήδη μία ισχυρή ομάδα με τουλάχιστον έναν τίτλο ανά έτος, έναν προπονητή-οικονομολόγο που σου εξασφάλιζε την χρηματική ευρωστία και την αποφυγή σπαταλών σε υπεραξίες και κυρίως ένα ξεχωριστό για την εποχή μοντέλο, που έχρηζε αντιγραφής και εντυπωσίαζε την Ευρώπη. Σε βάθος δεκαετίας η Arsenal όχι μόνο δεν ξόδεψε, αλλά οι πωλήσεις παικτών ξεπέρασαν κατά 35 εκατομμύρια λίρες τις αγορές σε μία εποχή που τα χρήματα δεν είχαν ακόμα εκτοξευτεί στα τωρινά δεδομένα.
Το γήπεδο όμως απαιτούσε κι άλλη «ενέργεια», εισροή χρημάτων από κάποιο πρωτάθλημα ή από μια μεγάλη ευρωπαϊκή πορεία, όμως αυτό δεν συνέβη ποτέ. Αυτό το έλλειμμα αποφασίστηκε να καλυφθεί εκ των έσω, όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις. O Wenger έως τότε είχε αποδειχθεί άριστος στο να βγάζει τον καλύτερο εαυτό από ικανούς ποδοσφαιριστές σε περίοδο πτώσης ή στασιμότητας, όμως πια έπρεπε να αναλάβει ένα άλλο ρόλο και να εξελίξει έφηβα ταλέντα ώστε σταδιακά να κερδίσουν με αξιώσεις μια θέση στην πρώτη ομάδα.
Η ακαδημία εκείνη την στιγμή είτε στερούταν ταλέντου είτε απλά δεν εκπλήρωνε τις προϋποθέσεις του Αλσατού τεχνικού, με τον σύλλογο να ξεκινά ένα ανελέητο παιδομάζωμα από κάθε γωνιά της Ευρώπης. Από την πρώτη κιόλας σεζόν μεταξύ των Κ-21 παικτών που θα παίξουν τουλάχιστον πέντε ματς θα συναντήσουμε οκτώ μή Αγγλους (Fabregas, Reyes, Senderos, Van Persie, Clichy, Lupoli, Flamini, Quincy) και μόλις έναν Άγγλο, τον Justin Hoyte. Φυσικά αυτό θα συνεχιζόταν σε όλη την δεκαετία με μόλις τέσσερις παίκτες να ξεπετιούνται ακόμα από τα «σπλάχνα» της ομάδας, τους Kerrea Gilbert, Kieran Gibbs, Jack Wilshere και Emmanuel Frimpong.
Αντίθετα το «αγοραστό» ταλέντο θα φέρει παίκτες όπως οι Walcott, Djourou, Song, Traore, Bendtner, Denilson, Ramsey, Vela, Szczesny, Merida, Oxlade-Chamberlain, Miquel, Bellerin και Jenkinson. Η διαφορά σε ποσότητα και ποιότητα είναι ευδιάκριτη, όμως τα νέα οικονομικά δεδομένα και οι κανονισμοί της UEFA άρχιζαν να κάνουν το έργο του συλλόγου πιο δύσκολο και ασταθές. Μια λάθος διαχείριση της «χαμηλής ενέργειας» θα ήταν αρκετή για να φέρει κρίση και να δημιουργήσει μια ατέρμονη τρύπα στο διαχειριστικό και αγωνιστικό κομμάτι.
Κι έτσι ακριβώς θα γίνει! Αρχικά την σεζόν 2012/13 η ομάδα θα αποκλειστεί εύκολα στα εγχώρια κύπελλα από τις Bradford (!) και Blackburn πριν καν φτάσει στα προημιτελικά, θα αποχαιρετήσει στην πρώτη φάση των νοκ άουτ το Champions League ηττημένη από την Bayern και θα κινδυνέψει να χάσει την τέταρτη θέση από την Tottenham, κερδίζοντας την τελευταία αγωνιστική οριακά την Newcastle. Αυτό θα φέρει γκρίνια για τον ανέξοδο σύλλογο και μέσα σε ένα καλοκαίρι η Arsenal θα ισοσκελίσει το «κέρδος» των 35 εκατομμυρίων λιρών, φέρνοντας τον Mesut Ozil από την Real Madrid.
Τα άμεσα αποτελέσματα και η αγωνιστική αποδυνάμωση παραδοσιακών δυνάμεων όπως οι Liverpool και Manchester United, θα φέρουν την ενεργειακή διαχείριση σε δεύτερο πλάνο, αφού στο μυαλό όλων μια ακόμα μεταγραφική υπέρβαση μπορεί να κάνει τους «Κανονιέρηδες» ξανά διεκδικητές του τίτλου. Αυτήν την φορά θα έρθει ο Alexis Sanchez από την Barcelona, ο σύλλογος δεν θα τερματίσει επιτέλους τέταρτος (!) και η επόμενη σεζόν θα είναι αυτή που θα τα κρίνει όλα. Σε ένα από τα πιο τρελά πρωταθλήματα όλων των εποχών η Arsenal θα παίζει κατά τεκμήριο το καλύτερο ποδόσφαιρο στο Νησί, θα κερδίσει μέσα έξω με ευκολία την μετέπειτα πρωταθλήτρια Leicester, αλλά τελικά θα καταλήξει δεύτερη.
Το χειρότερο όμως δεν θα είναι αυτό, αλλά η συνειδητοποίηση πως η ενεργειακή κρίση είναι προ των πυλών. Μέσα σε μόλις δύο χρόνια ο σύλλογος θα έχει «ζημιά» 110 εκατομμύρια λίρες από τις αγοραπωλησίες και η αμφισβήτηση στο πρόσωπο του Wenger θα αναγκάσει την ήδη αδρανή και κυνική διοίκηση είτε να βρει άλλον «φιλότιμο» διαχειριστή είτε να τον στηρίξει με ακόμα μεγαλύτερο άνοιγμα, οδηγώντας την μοίρα της ομάδας από την αριθμητική λογική σε μία τυχοδιωκτική προσέγγιση που περισσότερο προσπαθεί να κερδίσει χρόνο παρά να καταφέρει κάτι.
Για δύο ακόμη χρόνια η ομάδα θα συνεχίσει να φυτοζωεί, προσπαθώντας να ξεφορτωθεί παίκτες «υψηλής ενέργειας» που δεν προσφέρουν τα αναμενόμενα, στοχεύοντας πια σε έτοιμους ποδοσφαιριστές ώστε το έργο του διαδόχου προπονητή να είναι σαφώς ευκολότερο. Αυτό θα αναγκάσει τον σύλλογο σταδιακά να γίνει ομάδα Europa League, να χάσει την μάχη του Βόρειου Λονδίνου από την Tottenham και να κάνει μέσα σε μια πενταετία στροφή 180 μοιρών, αλλοιώνοντας κατά πολύ το DNA που αγάπησαν οι millenials οπαδοί.
Όσον αφορά την ακαδημία ποτέ δεν βελτιώθηκε παρά το πολυδιαφημισμένο παιδομάζωμα. Από το 2012 μέχρι και σήμερα που λειτουργεί η Professional Development League, οι Κ-23 και Κ-18 ομάδες έχουν κατακτήσει συνολικά μόλις έναν τίτλο, αυτόν του 2017/18 με τους Holding, Maitland-Niles, Nelson, Willock και Nketiah να ξεχωρίζουν, όντας πια όλοι μέλη της πρώτης ομάδας εκτός από τον τελευταίο που είναι πρώτος σκόρερ της δεύτερης στην Championship, Leeds. Αυτό μάλιστα είναι το μόνο παρήγορο, αφού μαζί με τους Saka, Smith-Rowe και John-Jules μοιάζουν το πιο ικανό σύνολο από τις ακαδημίες εδώ και πάρα πολλά χρόνια.
Βέβαια για χάρη αυτών και των «έτοιμων» ποδοσφαιριστών που αναφέραμε πριν, οι μη Άγγλοι που παλιότερα αρκετοί είχαν αποδειχθεί «λαβράκια» πια πουλήθηκαν με την πρώτη ευκαιρία. Μεταξύ αυτών οι Serge Gnabry, Ismael Bennacer, Donyell Mallen και Jeff Reine-Adelaide, που συνολικά απέφεραν στον σύλλογο κέρδη οκτώ εκατομμυρίων λιρών τα προηγούμενα χρόνια, όμως φέτος πουλήθηκαν συνολικά για 50 (!) εκατομμύρια και οι αριθμοί τους τρελαίνουν, έχοντας μεταξύ τους 26 γκολ και 15 ασίστ έως τώρα την φετινή σεζόν!
Έγιναν ξαφνικά τόσο ανίκανοι οι Wenger και Emery λοιπόν; Προφανώς και όχι. Απλά σε έναν οργανισμό που όλοι είχαν μάθει να αναπνέουν στον ίδιο ρυθμό είτε έφηβοι είτε βετεράνοι, η «ενεργειακή κρίση» είναι την τελευταία διετία στην απόλυτη έξαρση. Το τωρινό «κράμα» των ασυμβίβαστων Κολασινο-οζιλο-τζάκηδων, των ξεπερασμένων αμυντικών στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο Sokratis και David Luiz, των ελπιδοφόρων Golden Boys (Guendouzi, Bellerin, Tierney, Martinelli) και των πανάκριβων επιθετικών τριάδων (Aubameyang, Lacazette, Pepe) απαιτεί τεράστια ποσά ενέργειας για να γίνει «ένα» σε μία ομάδα που ξεκίνησε την σεζόν με έλλειμμα και όχι περίσσευμα.
Δυστυχώς μόνο ο χρόνος θα δείξει αν το πείραμα θα αποτύχει ξανά. Αν η προπονητική στροφή θα έχει νέα αλλαγή σελίδας (Arteta), βραχυπρόθεσμη αποτελεσματικότητα (Mourinho) ή περαιτέρω στήριξη στον Emery. Αν οι «κανονικοί μπακ» δώσουν μεγαλύτερη ομοιογένεια και πλουραλισμό σε άμυνα και επίθεση. Αν έστω ο αυτοσκοπός της εξόδου στο Champions League (μέσω πρωταθλήματος ή Europa League) επιτευχθεί. Αλλιώς στα ίδια λόγια θα ξαναβρεθούμε. Να φύγει ο Ozil. Να φύγει ο Xhaka. Να φύγει ο Luiz. Να έρθει ο Upamecano και να δέσει με τον νεόφερτο Saliba. Να παίζει περισσότερο ο Torreira. Να προσαρμοστεί ο Pepe. ΝΑ, ΝΑ, ΝΑ…
