Εθισμένος στο αλκοόλ και τον τζόγο, ο Τζον Χάρτσον «ακροβατούσε» μια… καριέρα μεταξύ ποδοσφαιρικού μεγαλείου και προσωπικής καταστροφής, γινόμενος κάπου στην πορεία θρύλος της Σέλτικ.
«Στην αρχή, ο εθισμός τροφοδοτείται από την ευχαρίστηση, όμως σταδιακά η ευχαρίστηση φθίνει και τότε απλά διατηρείς τον εθισμό σου για να αποφύγεις τον πόνο». Ο συγγραφέας και κλινικός ψυχολόγος, Φράνκ Τάλις, γεννήθηκε περίπου πέντε λεπτά μακρυά από το Χάιμπουρι, εκεί που κατέφθασε το 1995 ο Τζον Χάρτσον κι έγινε ο ακριβότερος έφηβος όλων των εποχών στη Μεγάλη Βρετανία. Πολλοί, μεταξύ αυτών και ο Αρσέν Βενγκέρ, είδαν στο πρόσωπό του το μέλλον της Άρσεναλ, ο ίδιος όμως ζούσε μια ζωή με… βραχύ μέλλον.
Για να βρούμε την δική του «αρχή» πρέπει να εντοπίσουμε στον χάρτη την ταπεινή Ταλικόπα, κοντά στο Σουόνσι, όπου ο μικρός Τζον ήδη από την ηλικία των έξι ετών κλοτσούσε την μπάλα για χάρη των Λόνλας Μπόις, που έδρευαν στο κοντινό, αλλά ακόμη μικρότερο, Σκιούεν. Φανταστείτε λοιπόν την αλλαγή στην ζωή του, όταν στα 16 του χρόνια η Λούτον τον έφερε στην Αγγλία, σε μία πόλη 30 φορές (!) πολυπληθέστερη από οτιδήποτε ήξερε ως τότε και είχε συνηθίσει.
Κατάφερε να παραμείνει στους «Χάτερς» μόλις μία εβδομάδα, αφού ο Χάρτσον «είπε» να ξεκινήσει στραβά την καριέρα του. Χωρίς δισταγμό έκλεψε 50 λίρες από το σπίτι στο οποίο φιλοξενούταν για να… τζογάρει και μόλις οι ιθύνοντες της Λούτον το ανακάλυψαν τον έστειλαν «πακέτο» πίσω στην Ουαλία. Ευτυχώς για τον ίδιο το ταλέντο του ήταν αδιαμφισβήτητο και με πολλές ομάδες να αρχίζουν να τον περιτριγυρίζουν, ο αγγλικός σύλλογος, στον οποίο ακόμα άνηκε, αποφάσισε να του δώσει μία δεύτερη ευκαιρία. Το αποτέλεσμα; Να γράψει περισσότερες από 50 επίσημες συμμετοχές στην δεύτερη τη τάξει κατηγορία πριν καν ενηλικιωθεί!
Όλοι οι «μεγάλοι» της Αγγλίας επιθυμούσαν την απόκτησή του, όμως τα περισσότερα τα έδωσε η Άρσεναλ του Σκωτσέζου Τζορτζ Γκρέιαμ και τον έφερε στο Βόρειο Λονδίνο τον Ιανουάριο του 1995. Χωρίς να χάσει καιρό ο Ουαλός επιθετικός έγινε όχι μόνο βασικός, αλλά ήταν και καθοριστικός στην πορεία της ομάδας ως τον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων, σκοράροντας και στον ημιτελικό κόντρα στη Σαμπντόρια και στον τελικό με τη Σαραγόσα. «Η δύναμή, η επιμονή και η τεχνική του [Χάρτσον] ήταν από τις σημαντικότερες επιθετικές απειλές της Άρσεναλ στην βραδιά [του τελικου]», θα γράψει η Guardian.
O τζίντζερ (πριν μείνει στις συνειδήσεις μας ως καραφλός) φορ προσπάθησε σκληρά για να δώσει στους «Κανονιέρηδες» έναν δεύτερο συνεχόμενο -και ίδιο- ευρωπαϊκό τίτλο, όμως ο Ναγίμ είχε άλλη άποψη, «κρεμώντας» στο τελευταίο λεπτό της παράτασης τον Ντέιβιντ Σίμαν και δίνοντας το τρόπαιο στους Ισπανούς. Στα 20 του χρόνια ο Χάρτσον έμοιαζε έτοιμος για μια ακόμα πιο σπουδαία σεζόν, όμως εκείνο το καλοκαίρι έμελλε να καταφθάσει στο Νησί ένας από τους κορυφαίους ξένους (και όχι μόνο) στην ιστορία της Άρσεναλ. Ο Ντένις Μπέργκαμπ κέρδισε άμεσα θέση στην ενδεκάδα, δίπλα στον Ίαν Ράιτ, στέλνοντας τον νεαρό στο πάγκο.
Η αλήθεια είναι πως το μεγαλείο του Ολλανδού βοήθησε τον Χάρτσον να μην απογοητευτεί, όμως η ελεύθερη φύση του και η ροπή του προς το αλκοόλ και το φαγητό άρχιζε να τον βγάζει από τον όποιο σωστό δρόμο προσπαθούσε να ακολουθήσει. Με μόλις μία συμμετοχή παραπάνω σε σχέση με την προηγούμενη μισή χρονιά, ο Ουαλός ήταν πλήρως… απροετοίμαστος για τον ερχομό του Αρσέν Βενγκέρ, με τις αυστηρές διατροφικές και ψυχολογικές κατευθύνσεις. «Όταν συναντήθηκαν πρώτη φορά με τον Πατρίκ Βιεϊρά, αυτός παρήγγειλε μία σαλάτα με μπρόκολο, ενώ ο Τζον πήρε… δεν θα πω. Τον κοίταξα επικριτικά κι αυτός μου απάντησε, το ξέρω είναι αηδιαστικό», θα πει χαρακτηριστικά για εκείνη την εποχή ο ατζέντης του Χάρτσον.
Παρά την αντίθεση της εικόνας που έχετε στο μυαλό σας για τον Ουαλό και την «αυστηρή» φιγούρα του Αλσατού τεχνικού μεταξύ τους υπήρχε μία αυθόρμητη συμπάθεια, ήδη από την πρώτη προπόνηση. «Ήταν φανταστικός, ένας πραγματικός τζέντλεμαν. Μέσα σε έναν ολόκληρο χρόνο δεν τον άκουσα να βρίζει ούτε μια φορά». Κι αν ο Χάρτσον ένιωθε έτσι, φανταστείτε την εκτίμηση που του έτρεφε ο Βενγκέρ, όταν δεν δίστασε, στην αυτοβιογραφία του, να τον συμπεριλάβει στην καλύτερη ενδεκάδα της Άρσεναλ κατά την διάρκεια της θητείας του!
Παρά τις απόπειρες τόσο του προπονητή, όσο και της διοίκησης των «Κανονιέρηδων», ο Ουαλός επιθετικός να παραμείνει στο Χάιμπουρι, η γενναιόδωρη πρόταση της Γουέστ Χαμ (ακριβότερη μεταγραφή της τότε) τον έπεισε να αποχωρήσει τον Φεβρουάριο του 1997. Παρά το νεαρό της ηλικίας του, κάποιοι πίστεψαν τότε πως οι προσωπικοί του «δαίμονες» θα τον κατέτρωγαν σε ένα πιο χαλαρό περιβάλλον, μετά την πρώτη απογοήτευση της καριέρας του. Παρ’ όλα αυτά σε λιγότερο από ενάμιση χρόνο «έγραψε» 53 συμμετοχές και 29 γκολ κι έγινε ξανά ένα από τα πιο «καυτά» ονόματα της Πρέμιερ Λιγκ.
Σε μία ομάδα γεμάτη ταλέντο, δίπλα στους Ρίο Φέρντιναντ και Φρανκ Λάμπαρντ μεταξύ άλλων, ο Χάρτσον πετύχαινε το ένα τέρμα μετά το άλλο, κάνοντας τον τότε πρόεδρο της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Μάρτιν Έντουαρντς, να τον «ερωτευτεί». Μιλάμε άλλωστε για τον δεύτερο σκόρερ της σεζόν 1997/98 στο πρωτάθλημα πίσω από τον Άντι Κόουλ. Ο Σερ Άλεξ Φέργκιουσον όμως ήταν αντίθετος με την απόκτησή του, θεωρώντας τον απροσάρμοστο χαρακτήρα του μεγάλο ρίσκο για εκείνη την ομάδα που προσεκτικά δομούσε.
Ο ίδιος ο Χάρτσον δεν άργησε να τον επιβεβαιώσει, όταν σε μία προπόνηση τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, τσακώθηκε με τον Έγιαλ Μπέρκοβιτς, τον χτύπησε με το… κουντεπιέ στο πρόσωπο και τιμωρήθηκε από τα «Σφυριά», αφού αυτός έφερε το βάρος της ευθύνης. «Η κλοτσιά του ήταν τόσο δυνατή, που αν το κεφάλι μου ήταν μπάλα θα είχε καρφωθεί στην γωνία κάποιας εστίας», θα αστειευτεί χρόνια μετά ο Ισραηλινός μέσος. Ο Ουαλός δεν έμελλε να ξαναβρεί την φόρμα του στο Άπτον Παρκ (είχε μόλις μετακομίσει ο σύλλογος από το Μπόλεϊν Γκράουντ) και αντ’ αυτού συνέχισε την παράδοση των αποχωρήσεων μεσούσης της σεζόν.
Όπως και για την πρώην (Γουέστ Χαμ) έτσι και για την μέλλουσα (Γουίμπλεντον) ομάδα του, ο Χάρτσον έγινε η ακριβότερη μεταγραφή της (7,5 εκ. λίρες) ιστορίας της. Για πρώτη φορά, μετά τα ξένοιαστα χρόνια στην πατρίδα του, ο ολοένα και με λιγότερα… μαλλιά επιθετικός, θα ζούσε σε μία πόλη με λιγότερο από 100.000 κατοίκους. Μπορεί με τους «Ντονς» να πέτυχε 21 τέρματα, όμως παράλληλα πέρασε ένα σοβαρό τραυματισμό, πήρε -κι άλλα- κιλά, βίωσε τον πρώτο του υποβιβασμό κι έφτασε τον Φεβρουάριο (ναι πάλι!) του 2001 να υπογράψει pay-for-play συμβόλαιο με τη Κόβεντρι!
Παρά τα συνεχή ζητήματα φυσικής κατάστασης και τις πρώτες ενδείξεις αλκοολισμού, ο Χάρτσον ακόμα κι εκεί, σε μία ομάδα σχεδόν υποβιβασμένη όταν πήγε, κατάφερε να πετύχει έξι τέρματα σε δώδεκα αγώνες. Φυσικά την Γουίμπλεντον δεν την έσωσε, όμως «έσωσε» την αξιοπρέπεια του, αφού ο δεύτερος σκόρερ της Πρέμιερ Λιγκ μόλις τρια χρόνια νωρίτερα έβρισκε ξανά κανονικό συμβόλαιο, αν και για να γίνει αυτό έπρεπε να αφήσει την Αγγλία και να γίνει μέλος της Σέλτικ, που μόλις είχε κατακτήσει το δεύτερο πρωτάθλημα της τα τελευταία 13 χρόνια.
Για πρώτη φορά στην καριέρα του ο Ουαλός πήρε μεταγραφή… ντάλα καλοκαίρι κι αυτό τον αποσυντόνισε. Μένοντας «άκαπνος» για περίπου τρεις μήνες, πήρε τελικά μπρος τον Οκτώβριο απέναντι στην Νταντί Γιουνάιτεντ με χατ-τρικ και τελικά ισοφάρισε το προσωπικό του ρεκόρ 24 τερμάτων, κατακτώντας παράλληλα και τον πρώτο τίτλο της καριέρας του. Στην Γλασκώβη μάλιστα βρήκε και τον «διόσκουρό» του, τον Χένρικ Λάρσον, τον οποίο βοήθησε στην τριετία της κοινής τους θητείας να πετύχει 120 γκολ!
Γιατί όμως ο τίτλος υπαινίσσεται πως ο Χάρτσον, έστω και κάπως υπερβολικά, ίσως ήταν καλύτερος του Σουηδού αστέρα; Η σεζόν 2002/03 ήταν κατά πολύ ο κύριος λόγος. Σε μία χρονιά-όνειρο για τους Κέλτες, οι οποίοι συνέχισαν στην Ευρώπη μετά τα Χριστούγεννα για πρώτη φορά μετά το 1980, ο Ουαλός υπήρξε απολαυστικός. Με 25 τέρματα, δέκα ασίστ, ένα Γκολ της Σεζόν μέσα στο Άνφιλντ απέναντι στον Γέρζι Ντούντεκ και αμέτρητες περίτεχνες ενέργειες, κατάφερε να «μαγνητίσει» τα βλέμματα, όσο η Σέλτικ έχανε τον τίτλο στην Σκωτία για ένα γκολ στην ισοβαθμία (+72 αντί για +73 της Ρέιντζερς) και το Κύπελλο UEFA στον τελικό από την Πόρτο του Ζοσέ Μουρίνιο.
Δυστυχώς η κάθε χρόνο και πιο βεβαρημένη φυσική του κατάσταση τον πρόδωσε και ένας σοβαρός τραυματισμός στην μέση τον καθήλωσε για το μεγαλύτερο μέρος της επόμενης χρονιάς, η οποία ήταν και η τελευταία του «κολλητού» του Λάρσον στην Σκωτία. Παρ’ όλα αυτά, με εμφανώς παραπάνω κιλά, και χωρίς την απαραίτητη βοήθεια από τους ξεπερασμένους Κρις Σάτον, Ανρί Καμαρά και Κρεγκ Μπέλαμι (ναι συνυπήρξαν όλοι), κατάφερε να ολοκληρώσει την χρονιά ως πρώτος σκόρερ, με 30 τέρματα σε 49 εμφανίσεις, και να αναδειχθεί Καλύτερος Παίκτης της Σκωτσέζικης Πρέμιερσιπ!
Με τρία πρωταθλήματα και συνολικά έξι τίτλους σε μία πενταετία, η επόμενη σεζόν (2005/06) ήταν και η τελευταία του Χάρτσον στην Γλασκώβη. Πάντα παρών στα μεγάλα παιχνίδια, γνώρισε την αμέριστη αγάπη των φίλων των Καθολικών και θεωρείται πια θρύλος της ομάδας, έχοντας μάλιστα και τατουάζ με το σήμα της ομάδας στο χέρι του. «Ναι, το έχω όντως κάνει. Ήταν κάτι που ήθελα πολύ όταν βγήκα από το νοσοκομείο, λόγω της στήριξης που έλαβα από τους φιλάθλους και τον σύλλογο της Σέλτικ».
Αν αναρωτιέστε ποιό νοσοκομείο, δυστυχώς το τελευταίο μέρος του κειμένου δεν «παίζεται» στο γήπεδο, αλλά σε κρύες ιατρικές αίθουσες και σε κρεβάτια πόνου. Μετά την φυγή του από την Σκωτία ο μόλις 31χρονος τότε Ουαλός πέρασε από Γουέστ Μπρομ και Νόριτς για 28 συνολικά συμμετοχές, πριν αποσυρθεί οριστικά από το ποδόσφαιρο τον Φεβρουάριο του 2008, λόγω ζητημάτων βάρους, εθισμού με το αλκοόλ (και τον τζόγο) και συνεχείς υποτροπές σε τραυματισμούς. Τα χειρότερα όμως δεν είχαν έρθει ακόμα, αφού περίπου έναν χρόνο αργότερα θα διεγνωσθή με καρκίνο στους όρχεις, ο οποίος είχε ήδη εξαπλωθεί στον εγκέφαλο και τους πνεύμονες, προκαλώντας παγκόσμιο σοκ!
«Πάντα υπήρξα αδιάφορος για την υγεία μου κι αυτό παρολίγον να μου κοστίσει την ζωή. Είχα παρατηρήσει ότι κάτι δεν πάει καλά, όμως απλά το αγνόησα. Ο γιατρός μου είπε πως αν τον είχα επισκεφτεί όταν το είδα πρώτη φορά θα γλίτωνα δύο εγχειρήσεις στον εγκέφαλο και ένα μεγάλο μέρος της χημειοθεραπείας. Εγώ επέλεξα να το παίξω άντρας, να παραμείνω ματαιόδοξος, να παραμείνω ηλίθιος». Όταν ο Χάρτσον πέρασε για πρώτη φορά την πόρτα του χειρουργείου, οι πιθανότητες να ζήσει ήταν συγκριτικά κατά του. Για άλλη μια φορά όμως, όταν οι συνθήκες μοιάζουν απειλητικά εναντίον του, αυτός δεν κατάφερε απλά να επιβιώσει, αλλά να διαπρέψει.
Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2009, κόντρα σε κάθε πρόβλεψη, ο Ουαλός είχε νικήσει στον μεγαλύτερο αγώνα που κλήθηκε να δώσει, με τον καρκίνο να αποχωρεί «ηττημένος» από το σώμα του. «Ήμουν σίγουρος πως ο Τζον θα τα καταφέρει. Ήταν πάντα ένας τρομερός μαχητής εντός κι εκτός αγωνιστικών χώρων». Ο Χένρικ Λάρσον δεν ήθελε καν να φανταστεί πως θα χάσει τον φίλο του. Μέσα του ήξερε πως θα τα καταφέρει, όπως τόσες και τόσες φορές έκανε, όταν όλοι πίστευαν το αντίθετο. Ο ίδιος άλλωστε δίπλα του έπαιξε το καλύτερο ποδόσφαιρο της καριέρας του.
Ο Σουηδός αστέρας όμως είχε κορμί λαμπάδα, χαρακτηριστική πλούσια κόμη, δεν έπινε, δεν τζόγαρε, δεν ήταν… χοντρός και κοκκινοτρίχης, αλλά και καραφλός. Προσωπικά (μην με κρίνετε) με κάνει να αναρωτηθώ, τι κι άν ο Χάρτσον ήταν τελικά ο καλύτερος μεταξύ των δύο…
