Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε μιλήσει για την «μαμά» του παγκοσμίου ποδοσφαίρου εδώ στο eyap.gr. Υπάρχουν αφιερώματα, συνεντεύξεις, όπως ακριβώς θα άρμοζε σε μια ομάδα με ένα τόσο ιστορικό υπόβαθρο, και μπορεί να βρίσκεται «εγκλωβισμένη» στην όγδοη κατηγορία του Αγγλικού ποδοσφαίρου, παρόλα αυτά, 163 χρόνια μετά, συνεχίζει να καινοτομεί.
«Όσο εξελίσσεται το ποδόσφαιρο, πρέπει να εξελίσσονται και οι καινοτόμοι του». Με αυτή την φράση μας υποδέχεται η Sheffield FC στην ιστοσελίδα της πριν μας εξηγήσει ακόμη το τι ακριβώς είναι το Club of Pioneers. Όπως «μαρτυράει» και η ονομασία είναι μια λέσχη, μια κοινότητα, που περιλαμβάνει τους παλαιότερους συλλόγους σε κάθε χώρα. Υφίσταται από το 2013, είναι αναγνωρισμένη από την FIFA και θεωρείται το «γενεαλογικό» δέντρο του ποδοσφαίρου. Οι όροι της συμμετοχής; Αρκετά απλοί. Αρκεί ο σύλλογος να είναι αναγνωρισμένος στην εκάστοτε χώρα ως ο «αρχαιότερος». Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν δημιουργήθηκε μια «λέσχη» 26 ομάδων, με κύριο στόχο «την ανάδειξη της σημαντικότητας του ερασιτεχνικού ποδοσφαίρου». Μέσα όμως σε αυτές, πέραν των Βρετανικών ομάδων, υπάρχουν σύλλογοι παγκόσμιου διαμετρήματος, σύλλογοι γνωστοί στο κοινό, ενώ υπάρχουν και άλλοι που θα ακούσετε για πρώτη φορά. Πάμε λοιπόν να τους γνωρίσουμε.
Οι «Βρετανίδες»
Sheffield FC: Φυσικά η ιδρύτρια της εν λόγω λέσχης, με έτος ίδρυσης το μακρινό 1857. 163 χρόνια ιστορίας μετράει πλέον ο «πρώτος σύλλογος του πλανήτη», ο οποίος βρίσκεται σε ποδοσφαιρικό «lockdown», εξαιτίας της πανδημίας. Παρόλα αυτά, στο Σέφιλντ δεν λένε να κάτσουν σε ησυχία. Ξεκινώντας μια καμπάνια υπό το όνομα «football comes home», προ των πυλών βρίσκεται η ανέγερση ενός σταδίου τεσσάρων χιλιάδων θέσεων με ένα πολιτιστικό κέντρο που θα επισημαίνει την ιστορία του συλλόγου. Οι πόροι βέβαια είναι περιορισμένοι, αλλά με την βοήθεια του δημοτικού συμβουλίου, άπαντες είναι έτοιμοι για την εκπόνηση ενός υπέροχου σχεδίου.
Wrexham AFC: Τρανταχτή εκπροσώπηση της Ουαλίας με το «καμάρι» του Ryan Reynolds. Οι «Κόκκινοι Δράκοι» μετράνε 156 χρόνια ζωής και με τον διάσημο ηθοποιό στο «τιμόνι», αυτοσκοπός δεν είναι άλλος από την επιστροφή στην Football League. Το «όνειρο» παραμένει ζωντανό για φέτος, με την ομάδα να είναι στην τέταρτη θέση, εντός των Play-offs ανόδου και επτά βαθμούς μακριά από την Sutton και την απευθείας άνοδο.
Queen’s Park: Άπαντες γνωρίζετε τις «αράχνες» της Γλασκώβης. Ο μοναδικός σύλλογος που αγωνίζεται επί σειρά ετών στις δυο τελευταίες επαγγελματικές κατηγορίες της Σκωτίας με ερασιτεχνικό status, έχοντας παράλληλα για έδρα το «τεράστιο» Hampden Park της Γλασκόβης, χωρητικότητας περίπου 52 χιλιάδων θεατών. Μετά από απόφαση των ιδιοκτητών, το ερασιτεχνικό καθεστώς μετατράπηκε σε επαγγελματικό, μετρώντας πλέον αντίστροφα για την άνοδο στην League One. Οι «βλέψεις» για το μέλλον δεν σταματάνε εκεί, αφού ετοιμάζεται να αποχαιρετήσει το Hampden Park για ένα νέο στάδιο δυο χιλιάδων θεατών, ενώ κρυφός πόθος παραμένει η κατάκτηση του Κυπέλλου Σκωτίας για ενδέκατη φορά, και πρώτη φορά μετά το 1893.
Cliftonville: Mέ έτος ίδρυσης το 1879, οι «Κόκκινοι» είναι με κάθε επισημότητα η αρχαιότερη ομάδα του Ιρλανδικού νησιού. Από τους σταθερούς πρωταγωνιστές του πρωταθλήματος της Βορείου Ιρλανδίας, δίχως ωστόσο τις επιτυχίες των «αιωνίων» αντιπάλων, Glentoran, Linfield και Crusaders. Στα αξιοσημείωτα είναι η μοναδική ομάδα με συνεχόμενες παρουσίες στην Ευρώπη, κάνοντας την «συμβολή» της στα συνέδρια των πιονέρων καίρια και άκρως διδακτική. Φέτος, μάχεται στο πρωτάθλημα για την κατάληψη μιας θέσης στα play-offs του πρωταθλήματος, όντας σε τριπλή ισοβαθμία με τις Glentoran και Crusaders και μόλις έναν βαθμό πίσω από την Larne. Χαμός ε;
Οι «Ευρωπαίες»
Genoa: O Ιταλός αυτός «κοιμώμενος» γίγαντας ιδρύθηκε πριν από 127 χρόνια στην Γένοβα από Άγγλους που είχαν μετακομίσει στην ιταλική πόλη. Αρχικά, ο σύλλογος υποτίθεται ότι θα εκπροσωπούσε την Αγγλία στο εξωτερικό, απαγορεύοντας την συμμετοχή σε άλλες παίκτες άλλων εθνικοτήτων, ενώ το σήμα και η εμφάνιση σύναδε με αυτή της εθνικής Αγγλίας. Μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1900 εδραιώθηκε σαν ένας από τους σπουδαιότερους Ιταλικού συλλόγους, αγωνιζόταν και με διάφορες ευρωπαϊκές ομάδες, μέχρι που το 1908, η ομοσπονδία της Ιταλίας, έπειτα και από διαμαρτυρίες των άλλων ομάδων, απαγόρευσε την χρήση ξένων παικτών. Έκτοτε, η χρήση Ιταλών παικτών έφερε και άλλες ομάδες στην επιφάνεια, διαμορφώνοντας σταδιακά τον ποδοσφαιρικό χάρτη της Ιταλίας, φτάνοντας μέχρι και την σημερινή Serie A.
BFC Germania 1888: Η Γερμανική εκπροσώπηση έρχεται από έναν σύλλογο που αγωνίζεται στην 10η κατηγορία και συγκεκριμένα στο δεύτερο τοπικό του Βερολίνου στην υποκατηγορία της Kreisliga. Μπερδευτήκατε και εσείς και εγώ μαζί, αλλά προχωράμε. Η ιστορική ομάδα του Βερολίνου ιδρύθηκε από τον μόλις 17 ετών Paul Jestram και τα τρία του αδέρφια, οι οποίοι ήταν μαθητές στο Λυκειακό συγκρότημα του Askanichen. Γερμανική ομοσπονδία δεν υπήρχε τότε αλλά υπήρχε η BDF, μια ένωση από Γερμανούς ποδοσφαιριστές. Το 1890 έλαβαν την πρωτοβουλία να φτιάξουν το πρώτο γερμανικό πρωτάθλημα, έστω και ανεπίσημα, με την Germania να στέφεται και να ονομάζεται ως η πρώτη πρωταθλήτρια Γερμανίας. Μπορεί πλέον να βρίσκεται στις «αλάνες» της 10ης κατηγορίας, αλλά έχει συμβάλει αρκετά στην διάδοση του ποδοσφαίρου της Γερμανίας, με ποδοσφαιριστές που συνέβαλαν στην σύσταση της εθνικής Γερμανίας, αλλά και στην δημιουργία νεανικών ομάδων.
Royal Antwerp: H ομάδα που θαυμάσαμε στους «32» του φετινού Europa League, έχει Αγγλικό παρελθόν. Η «Γηραιά Κυρία» του Βελγίου, έχει ιστορία 141 και πλέον χρόνων, έχοντας συσταθεί και αυτή από μια ομάδα Άγγλων φοιτητών. Εισήλθε στην Βελγική ομοσπονδία το 1895, όντας ο πρώτος σύλλογος που προέβη σε μια τέτοια κίνηση, ενώ όταν το 1925 τέθηκε στο Βέλγιο η εφαρμογή των Αριθμών Μητρώων στους ποδοσφαιρικούς συλλόγους, η ομάδα από την Αμβέρσα έλαβε τιμητικά τον πρώτο αριθμό. Όσον αφορά την μετέπειτα πορεία της, άργησε να φτάσει σε επιτυχίες, ωστόσο μετράει μια συμμετοχή σε τελικό Κυπέλλου Κυπελλούχων, ενώ πλέον αποτελεί μια από τις σταθερές δυνάμεις του Βελγίου. Α, και να μην ξεχάσουμε την χρόνια συνεργασία που έχει ο σύλλογος με την Manchester United, δανείζοντας της σχεδόν σε ετήσια βάση αρκετούς ποδοσφαιριστές που προσπαθούν να εξελιχθούν, είτε να λάβουν την πολυπόθητη άδεια εργασίας.
St.Gallen: Άλλη μια «εφεύρεση» Άγγλων φοιτητών, αυτή την φορά με έδρα την Ελβετία. Η προ ολίγων μηνών αντίπαλος της ΑΕΚ στο Europa League, μέχρι και το 1951 είχε στην διάθεση της μόνο Άγγλους προπονητές. Ο Robert Kelly ήταν ο Άγγλος που έκατσε για τελευταία φορά στον πάγκο της Ελβετικής ομάδας, με τον διάδοχό του, Fritz Kerr να βάζει τέλος σε μια παράδοση που κρατούσε από το 1879. Έκτοτε κανένας Βρετανός δεν βρέθηκε να προπονήσει την ομάδα στην Ελβετική πόλη, δίνοντας την σκυτάλη σε Ελβετούς και Γερμανούς προπονητές. Παρόλα αυτά, κανείς δεν ξέχασε τις αγγλικές καταβολές του συλλόγου αυτού, βάζοντας την «σφραγίδα» της το 2016 στην είσοδο της στο Club of Pioneers.
Recreativo Huelva: Φυσικά η Ισπανία δεν μπορούσε να απουσιάζει από την λίστα. Δυο Σκωτσέζοι εργάτες στο ορυχείο του Rio Tinto, θέλησαν να προσφέρουν στους υπόλοιπους εργάτες ορισμένο χρόνο διασκέδασης πριν τα Χριστούγεννα του 1889. Έτσι στις 23 Δεκεμβρίου δόθηκε η αφορμή για την δημιουργία της Recreativo de Huelva. Η δημιουργία της έδωσε το έναυσμα στην δημιουργία και άλλων ομάδων της Ανδαλουσίας, και κατόπιν της Ισπανίας. Ξεκίνησε σε τοπικό επίπεδο, θεωρούμενη ως υπερδύναμη της αυτόνομης κοινότητας των Ανδαλουσιανών, μέχρι που σταδιακά άρχισε να «ανυψώνεται» και σε εθνικό επίπεδο. Αποκορύφωμα φυσικά στην ιστορία της οι πέντε συμμετοχές στην La Liga και η συμμετοχή στον τελικό του Copa Del Rey το 2003.
Στην «Γηραιά Ήπειρο» συναντάμε και άλλες ομάδες που είναι μέλη του Club of Pioneers. Εκπρόσωπος από την Πορτογαλία είναι η Academica de Coimbra που πλέον βρίσκεται στην δεύτερη κατηγορία της χώρας, την Ολλανδία εκπροσωπεί η «άσημη» HFC Koninklijke της τρίτης κατηγορίας, ενώ μέλος είναι και η «πρόδρομος» της Copenhagen, Kjøbenhavns Boldklub. Από την Νορβηγία, η Odd της πρώτης κατηγορίας «τιμάει» και αυτή με την σειρά της την κλειστή αυτή λέσχη, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η Αυστριακή συμμετοχή της First Vienna, η οποία ιδρύθηκε από Άγγλους και Αυστριακούς κηπουρός που βρίσκονταν υπό την δούλεψη της οικογένειας Rothschild. Μάλιστα, με μια πρώτη ματιά στο σήμα της ομάδας θα δει κανείς το τρίποδο της Νήσου Μαν, που σχεδιάστηκε στις αρχές του 1890 από τον William Beale, επίσης κηπουρό με καταγωγή από το μικρό νησί της Ιρλανδικής θάλασσας. Βέβαια υπάρχουν και χώρες που συμμετέχουν με μικρότερη ποδοσφαιρική ιστορία. Η St. George’s από την Μάλτα, η Tvøroyrar Bóltfelag από τα Νησιά Φερόε, η Fola Esch από το Λουξεμβούργο και οι πιο «πρόσφατες» FK Ljuboten και FK Sveikata από Βόρεια Μακεδονία και Λιθουανία αντίστοιχα, είναι ομάδες που συμμετέχουν στο δίκτυο, βάζοντας και αυτές το δικό τους «λιθαράκι» στην ποδοσφαιρική ιστορία.
Φυσικά η συμμετοχή δεν είναι μόνο Ευρωπαϊκή. Επτά ομάδες στο σύνολο συμμετέχουν από τις υπόλοιπες ηπείρους, με την μοναδική που να απουσιάζει να είναι αυτή της Βόρειας, Κεντρικής Αμερικής και Καραϊβικής. Οι Santiago Wanderers της Χιλής είναι εκείνοι που θεωρούνται ως οι πιονέροι στην Λατινική Αμερική με έτος ίδρυσης το 1892 και έχει έντονες επιρροές από την Ιρλανδική κοινωνία μιας και οι εμφανίσεις της δεν διαφέρουν σε τίποτα από αυτές της εθνικής Ιρλανδίας. Πράσινες εμφανίσεις και κάλτσες, λευκά σόρτς σε βάζουν σε ένα κλίμα «Δουβλίνου, ενώ ακόμη και η αιώνια αντίπαλος της ομάδας έχει αγγλικές καταβολές, υπό την ονομασία Everton de Vina del Mar. Αλλάζουμε χώρα και φτάνουμε στην γειτονική Ουρουγουάη. Η Albion FC είναι ο αρχαιότερος σύλλογος της χώρας, ο οποίος ιδρύθηκε από έναν 18χρονο αυθάδη μαθητή του Αγγλικού Λυκείου, τον Henry Lichtenberger, που πλέον θεωρείται ο «πατέρας του Ουρουγουανικού ποδοσφαίρου. Το όνομα Albion προέρχεται από το Αρχαιοελληνικό «Αλβιόνα», ονομασία που είχαν δώσει οι Αρχαίοι Έλληνες στην Μεγάλη Βρετανία. Για τους λάτρεις του Football Manager, o σύλλογος βρίσκεται στην Β’Κατηγορία της χώρας. Απλά λέω.
Πλησιάζοντας πλέον προς το τέλος του αφιερώματος, απομένουν μόλις ελάχιστες ομάδες. Την Αφρικανική ήπειρο εκπροσωπεί η Savages FC Pietermartizburg, που δημιουργήθηκε το 1882 από Αγγλικά και Ουαλικά στρατεύματα που είχαν εγκατασταθεί στην περιοχή, ενώ στην Ασία συναντάμε την Hong Kong FC από την ομώνυμη χώρα, την Yokohama Country & Athletic Club που αγωνίζεται κάπου στα περιφερειακά πρωταθλήματα της Kanagawa, ενώ στην Ινδία, η διάσημη Mohun Bagan από την Καλκούτα δίνει επίσης το παρόν. «Παραπονεμένη» δεν μένει και η ήπειρος της Ωκεανίας, με την North Shore United από το Ώκλαντ να δίνει επίσης το δικό της «χρώμα» όντας μάλιστα και πρωταθλητές της Νέας Ζηλανδίας για το 2020 και έχοντας στην σύνθεση της παίκτες όπως ο Ahinga Selemani που αγωνίστηκε στον Παναιτωλικό και ο διεθνής Πουερτορικανός με Φινλανδικές καταβολές, Alex Oikonnen.
Συντάκτης: Φάνης Αγριτέλλης
